۲۰٪ کاهش توقف با اصلاح گریس‌کاری در خط مونتاژ شاسی

مطالعه موردی کاهش توقف با اصلاح گریس‌کاری در خط مونتاژ شاسی

این مطالعه موردی واقعی‌نما از یک خط مونتاژ شاسی/جلوبندی خودرو در ایران نشان می‌دهد چگونه با «کاهش توقف با اصلاح گریس‌کاری» می‌توان به نتایج ملموسی رسید. تمرکز پروژه بر مفاصل پرتنش (Pivot/Pin/Bushing) و بیرینگ‌های رولیکی ایستگاه‌های انتقال بود. تیم نگهداری با تغییر نوع گریس (EP برای بار بالا و پلی‌یوریا برای سرعت بالا) و بازطراحی تناوب گریس‌کاری، طی 8 هفته به کاهش 20 درصدی توقفات و افت محسوس هزینه اسکرپ دست یافت. در ادامه، مسئله اولیه، تحلیل ریشه‌ای، اقدام اصلاحی، نتایج کمی (همراه با جدول قبل/بعد)، و چک‌لیست اقدام سریع ارائه شده است.

شرح مسئله اولیه: داغی بیرینگ، صدای غیرعادی و توقف نوار

خط مونتاژ مورد بررسی شامل نوار نقاله، ایستگاه‌های جازدن بوش‌ها، پرس، و پیچ‌بندی مجموعه جلوبندی بود. طی سه ماه، گزارش‌های توقف ناگهانی افزایش یافت: بیرینگ‌های رولیکی دو ایستگاه انتقال بیش از حد داغ می‌شدند و در ناحیه مفاصل سوئینگ صدای سایشی غیرعادی شنیده می‌شد. به‌دنبال آن، نوار نقاله چندبار در شیفت عصر متوقف شد.

• افزایش دمای بیرینگ در برابر معیار مرجع: 95–105 درجه سانتی‌گراد (درحالی‌که معیار مطلوب زیر 80 درجه بود).
• صدای غیرعادی 6–8 دسی‌بل بالاتر از حد پایه در مفاصل Pivot حین بارگذاری.
• گریس‌کاری نامنظم؛ برخی نقاط هر 2 هفته، برخی ماهانه و برخی بدون ثبت.
• اختلاط گریس لیتیومی عمومی با گریس قبلی نامشخص (احتمال ناسازگاری غلیظ‌کننده و نرم‌شدگی).
• شکایت افزایش اسکرپ به‌دلیل مونتاژ ناقص ناشی از توقف‌های زنجیره‌ای.

بازبینی اولیه نشان داد الگوی مصرف گریس و زمان‌بندی تزریق با شرایط بار و سرعت نقاط بحرانی همخوانی ندارد. همچنین نازل‌ها و نقاط گریس‌خور با رنگ‌بندی مشخص نشده بود و اپراتورها با تفکیک گریس‌ها آشنا نبودند.

تحلیل ریشه‌ای: چرا گریس قبلی جواب نداد؟

انتخاب نامتناسب گریس با رژیم بار و سرعت

گریس موجود، یک گریس لیتیومی NLGI 2 عمومی بود؛ درحالی‌که مفاصل پرتنش Pivot در وضعیت مرزی/مخلوط (Boundary/Mixed) کار می‌کردند و به افزودنی‌های فشار-پذیر (EP) یا جامدات روانکار مانند MoS2 نیاز داشتند. برای بیرینگ‌های سرعت بالاتر ایستگاه انتقال نیز گریس با غلیظ‌کننده پلی‌یوریا و پایداری برشی بهتر پیشنهاد می‌شود.

ناسازگاری غلیظ‌کننده و نرم‌شدگی

بررسی نمونه‌های مصرفی نشان داد مخلوط‌شدن گریس لیتیومی با گریس قبلی باعث نرم‌شدگی و Purge ناخواسته شده است. این امر کانالیزه‌شدن گریس و تماس فلز-به-فلز را تشدید کرد؛ نتیجتاً دمای بیرینگ بالا رفت و صدای غیرعادی افزایش یافت.

تناوب و مقداردهی نادرست

تناوب تزریق بدون استناد به دمای عملیاتی، سرعت، و شاخص بار تعیین شده بود. در برخی نقاط Over-greasing رخ داده و در برخی Under-greasing. هر دو حالت مخاطره‌آمیز است: اولی با هم‌زدن و افزایش دما، دومی با سایش زودرس.

اقدامات اصلاحی: انتخاب گریس EP و پلی‌یوریا، تنظیم تناوب و اجرای استاندارد

تیم نگهداری همراه با مشاور روانکار، برنامه‌ای مرحله‌ای طراحی کرد:

1. تفکیک نقاط: مفاصل پرتنش (Pin/Bushing/Kingpin) در گروه بار بالا، بیرینگ‌های رولیکی انتقال در گروه سرعت بالاتر.
2. انتخاب گریس: برای نقاط پرتنش، گریس EP با حاوی MoS2؛ برای بیرینگ‌های سرعت بالا، گریس پلی‌یوریا NLGI 2 با پایه روغنی مناسب (ISO VG 100–150) و پایداری اکسیداسیونی بهتر.
3. پاکسازی و جلوگیری از ناسازگاری: تخلیه گریس قبلی، پاکسازی مکانیکی تا حد امکان، و Purge کنترل‌شده طی دو شیفت برای جلوگیری از نرم‌شدگی به‌دلیل باقی‌مانده غلیظ‌کننده ناسازگار.
4. تناوب جدید: میکرو-دوز هفتگی در Pivotها (به‌طور متوسط 1.5–2.5 گرم برای هر نقطه) و هر 10 روز برای بیرینگ انتقال، با تطبیق بر اساس قرائت دما و آلتراسونیک.
5. ابزار دقیق: استفاده از گریس‌گان آلتراسونیک برای توقف تزریق در حداقل نقطه اصطکاک (کاهش dB در لحظه)، و ترازو یا سرنازل مدرج جهت کنترل مقدار.
6. کدگذاری رنگی: نصب کپ و نازل رنگی روی هر دسته نقطه (قرمز=EP، آبی=پلی‌یوریا) و برچسب‌گذاری با شماره روت.
7. آموزش: کارگاه 2 ساعته برای اپراتورها درباره نشانه‌های Over/Under greasing، خواندن دمای مرجع، و ثبت دیجیتال.
8. انبارش و توزیع: نگهداری کارتریج‌ها در کابینت خنک و خشک، فایفو، و جلوگیری از آلودگی؛ برنامه تامین پیوسته از طریق شبکه پخش موتورازین.

برای دسترسی سریع به گزینه‌های تخصصی، صفحه روانکارهای صنعتی موتورازین به‌عنوان مرجع «فروش عمده گریس صنعتی» معرفی شد و تامین مستمر از طریق شبکه پخش روغن صنعتی و گریس در سراسر ایران برنامه‌ریزی گردید.

«پس از اجرای میکرو-دوز و استفاده از گریس پلی‌یوریا در بیرینگ‌های انتقال، همین‌که صدای آلتراسونیک افت می‌کرد تزریق را متوقف می‌کردیم؛ دما هم ظرف یک هفته 12–15 درجه پایین آمد.» — سرپرست نگهداری

نتایج کمی: ۲۰٪ کاهش توقف، افت هزینه اسکرپ و بهبود OEE

پس از 8 هفته پایش پیوسته، شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) به‌صورت زیر تغییر کردند. اعداد بر مبنای گزارش‌های داخلی خط و ثبت دیجیتال توقفات استخراج شده‌اند.

نتایج نشان می‌دهد تمرکز هوشمندانه بر انتخاب گریس مناسب، سازگاری شیمیایی، و مقداردهی مبتنی بر آلتراسونیک/دما می‌تواند بدون سرمایه‌گذاری سنگین، توقفات را هدفمند کاهش دهد. اگرچه هر خط شرایط ویژه خود را دارد، چارچوب این پروژه قابل تکرار و بومی‌سازی است.

چک‌لیست اقدام سریع برای مهندسان نگهداری

• نقشه‌برداری نقاط گریس‌خور: فهرست کامل Pivot/Bearing با بار، سرعت و شرایط محیطی.
• بررسی ناسازگاری: تاریخچه گریس‌های مصرفی و آزمون میدانی ناسازگاری غلیظ‌کننده (Softening/Separation).
• انتخاب هدفمند: EP با افزودنی فشارپذیر برای بار بالا؛ پلی‌یوریا برای سرعت بالا و پایداری اکسیداسیونی.
• پایه روغنی و ویسکوزیته: بر اساس دما و سرعت کارکرد (ISO VG 100–220) تعیین شود.
• پاکسازی قبل از تعویض: Purge کنترل‌شده و آغشته‌سازی اولیه تا خروج گریس قبلی.
• میکرو-دوز و تناوب: مقداردهی دقیق برحسب گرم و تناوب مبتنی بر پایش دما/آلتراسونیک.
• استانداردسازی ابزار: گریس‌گان آلتراسونیک، نازل مدرج، کپ رنگی و شناسنامه هر نقطه.
• آموزش اپراتور: تشخیص Over/Under greasing، علائم داغی و صدا، ثبت دیجیتال.
• پایش KPI هفتگی: دما، dB، MTBF، توقفات برنامه‌ریزی‌نشده، مصرف گریس.
• بهداشت روانکاری: انبار خنک و خشک، ظروف دربسته، فیلتراسیون، و جلوگیری از آلودگی ذرات.
• تأمین مطمئن: برنامه‌ریزی تامین پیوسته از مسیرهای معتبر «پخش گریس فشار بالا».
• بازنگری فصلی: ارزیابی تغییرات محیطی (گرما/سرما) و تطبیق تناوب/نوع گریس.

پرسش‌های متداول

1.چرا پلی‌یوریا برای بیرینگ‌های سرعت بالا پیشنهاد شد؟

غلیظ‌کننده پلی‌یوریا پایداری برشی و اکسیداسیونی بالایی دارد و در سرعت‌های بالاتر، کانالیزه‌شدن کنترل‌شده و دمای عملیاتی پایین‌تری نسبت به بسیاری از گریس‌های عمومی ایجاد می‌کند. ضمن اینکه در حضور حرارت‌های متوسط تا بالاتر، عملکرد پایدارتری نشان می‌دهد. البته سازگاری با گریس قبلی باید بررسی شود و پیش از تعویض، پاکسازی و Purge مدیریت‌شده انجام گیرد.

2.در مفاصل Pivot، EP یا جامدات روانکار مثل MoS2 لازم است؟

در رژیم مرزی/مخلوط که تماس فلز-به-فلز محتمل است، افزودنی‌های EP یا جامدات روانکار (مانند MoS2) فیلم محافظ ایجاد می‌کنند و سایش Adhesive را کاهش می‌دهند. در این پروژه، ترکیب EP با MoS2 در Pivotها صدای غیرعادی را کم و پایداری را بالا برد. انتخاب دقیق باید براساس فشار تماس، آلودگی، و سرعت نسبی انجام شود.

3.چگونه تناوب تزریق را تعیین کنیم؟

تناوب باید تابع دما، سرعت، بار، و نتایج پایش آلتراسونیک باشد. پیشنهاد عملی این پروژه: شروع با بازه هفتگی (Pivot) و 10 روزه (بیرینگ انتقال) و سپس تنظیم براساس روند دما و dB. معیار توقف تزریق در لحظه افت dB و تثبیت دما در محدوده سبز است. ثبت داده و بازنگری ماهانه، کلید پایداری است.

4.اگر گریس‌های قبلی و جدید ناسازگار باشند چه کنیم؟

ابتدا ناسازگاری را مفروض بگیرید مگر خلافش ثابت شود. پاکسازی تا حد ممکن، Purge کنترل‌شده در چند سیکل، و پایش نرم‌شدگی/خروج ناخواسته ضروری است. در صورت تداوم مشکل، زمان‌بندی توقف کوتاه برنامه‌ریزی‌شده برای پاکسازی کامل و شارژ مجدد با گریس جدید بهترین راهکار است. از تیم فنی تامین‌کننده معتبر راهنمایی بگیرید.

5.چه زمانی به تامین‌کننده تخصصی مراجعه کنیم؟

اگر دما/صدا پس از تنظیمات اولیه به محدوده مطلوب بازنگشت، اگر اسکرپ ناشی از توقف پابرجاست، یا اگر دسترسی به گریس تخصصی EP/پلی‌یوریا دشوار است، با تامین‌کننده‌ای که «فروش عمده گریس صنعتی» و «پخش گریس فشار بالا» را با مشاوره فنی یکپارچه ارائه می‌دهد تماس بگیرید. تداوم تامین و سازگاری محصول در بلندمدت تعیین‌کننده است.

تضمین تأمین: شبکه پخش، فروش عمده و دسترسی به گریس تخصصی

اجرای موفق چنین پروژه‌ای به تامین به‌موقع و پایدار وابسته است. موتورازین به‌عنوان مرجع تخصصی روغن و روانکار، با شبکه پخش روغن و گریس در سراسر ایران پاسخگوی نیاز خطوط تولید از تهران تا مراکز صنعتی کشور است. برای «فروش عمده گریس صنعتی» و انتخاب محصولات تخصصی (EP، پلی‌یوریا، مقاوم به آب/دما)، از صفحه روانکارهای صنعتی بازدید کنید. اگر در جستجوی «تأمین عمده روانکار مونتاژ خودرو» یا «پخش گریس فشار بالا» هستید، تیم فنی ما پیشنهادهای سازگار با شرایط بار و سرعت شما را ارائه می‌دهد تا ریسک ناسازگاری و توقف‌های ناخواسته به‌حداقل برسد.

این مطالعه موردی نشان داد با مهندسی دوباره برنامه گریس‌کاری، انتخاب هوشمندانه بین EP و پلی‌یوریا، و استانداردسازی ابزار/رویه‌ها، می‌توان بدون سرمایه‌گذاری بزرگ، توقفات خط را 20٪ کاهش داد و کیفیت و OEE را بهبود بخشید. برای خطوط مونتاژ شاسی یا جلوبندی، سه محور حیاتی است: سازگاری شیمیایی، مقداردهی مبتنی بر داده (دما/آلتراسونیک)، و تامین پایدار. اگر در حال برنامه‌ریزی برای چنین بهبودهایی هستید، از روانکارهای صنعتی موتورازین دیدن کنید و با اتکا به شبکه پخش سراسری، ریسک کمبود و ناهماهنگی محصول را حذف کنید. اجرای یک روتین ساده اما دقیق، تفاوت‌های بزرگ می‌سازد.