انتخاب روغن موتور مناسب، مهم‌ترین اقدامی‌ست که برای حفظ عملکرد، دوام و سلامت موتور خودرو می‌توان انجام داد. اشتباه در این انتخاب ممکن است منجر به افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت موتور، یا حتی خرابی جدی شود. در این راهنمای جامع، همه چیز درباره انواع روغن موتور، استانداردهای بین‌المللی، نحوه تشخیص روغن اصل، و نکاتی برای فصل‌های مختلف را بررسی می‌کنیم.
روغن موتور چه نقشی در خودرو دارد؟
روغن موتور مانند خون در بدن انسان است. وظایف اصلی آن عبارتند از:
- کاهش اصطکاک بین قطعات فلزی
- خنک کردن قطعات در حال حرکت
- پاک‌سازی رسوبات و ذرات معلق
- جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی
- بهبود آب‌بندی بین پیستون و سیلندر
انواع روغن موتور: کدام مناسب‌تر است؟
۱. روغن معدنی (Mineral Oil)
- ارزان‌ترین نوع
- مناسب برای خودروهای با تکنولوژی قدیمی
- طول عمر کوتاه‌تر (تعویض سریع‌تر لازم است)
۲. روغن نیمه سنتتیک (Semi-Synthetic)
- ترکیبی از روغن معدنی و سنتتیک
- قیمت و عملکرد متعادل
- مناسب برای رانندگی شهری و معمولی
۳. روغن تمام سنتتیک (Fully Synthetic)
- بالاترین کیفیت
- مقاومت عالی در دمای بالا و پایین
- مناسب برای موتورهای توربو، خودروهای اسپرت یا شرایط سخت رانندگی
مفهوم ویسکوزیته (Viscosity) و اهمیت آن
ویسکوزیته یعنی مقاومت روغن در برابر جاری شدن، که با استاندارد SAE مشخص می‌شود؛ مثل 5W-30 یا 10W-40.
عدد قبل از w : نشان‌دهنده عملکرد روغن در سرما
عدد بعد از w: نشان‌دهنده عملکرد در گرما
مثال: روغن 10W-40 برای اکثر خودروهای ایرانی مناسب است، ولی در مناطق سردسیر بهتر است از 5W-30 استفاده شود.
بررسی استانداردهای مهم جهانی روی بسته‌بندی
API (American Petroleum Institute)
- برای خودروهای بنزینی SN, SP :جدیدترین
- برای خودروهای دیزلی: CK-4, CJ-4
ACEA مخصوص اروپا
- طبقه‌بندی A/B, C برای خودروهای سبک، و E برای خودروهای سنگین
- هرچه عدد کنار این حروف بالاتر باشد، کیفیت روغن بیشتر است.
چک‌لیست انتخاب روغن موتور مناسب:
- بررسی دفترچه راهنمای خودرو (نوع روغن پیشنهادی کارخانه)
- توجه به نوع موتور (بنزینی، دیزلی، توربو، هیبریدی)
- سبک رانندگی (شهری، مسافت‌های طولانی، رانندگی تهاجمی)
- شرایط اقلیمی (هوای گرم، سرد، مرطوب)
- برند معتبر با تأییدیه‌های رسمی
- بررسی تاریخ تولید روغن و نبودن رسوبات ته‌نشین شده
- نوع فیلتر روغن مناسب در هنگام تعویض
تفاوت روغن موتور خودروهای ایرانی و خارجی
| نوع خودرو | پیشنهاد روغن |
| پراید، پژو، سمند | 10W-40 نیمه‌سنتتیک، API SL یا SN |
| دنا پلاس توربو | 5W-40 تمام سنتتیک، API SN یا SP |
| خودروهای ژاپنی | 0W-20 یا 5W-30 تمام سنتتیک |
| خودروهای اروپایی | روغن‌های با تاییدیه ACEA C2 یا C3 |
چطور روغن اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟
- بسته‌بندی با هولوگرام، کد رهگیری یا QR Code
- یکنواختی رنگ و غلظت روغن
- داشتن تاریخ تولید و انقضا
- خرید از فروشگاه‌های معتبر یا نمایندگی‌ها
- تطابق کامل اطلاعات برچسب با سایت رسمی برند
روغن مناسب برای هر فصل
تابستان:
- ویسکوزیته بالا مثل 20W-50 یا 10W-40
- مقاومت بهتر در دمای بالا
زمستان:
- ویسکوزیته پایین مثل 5W-30 یا 0W-20
- تسهیل استارت سرد و کاهش فرسایش اولیه
نکات تکمیلی درباره تعویض روغن موتور
- بهتر است هر ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ کیلومتر تعویض شود بسته به نوع روغن
- فیلتر روغن حتماً باید همراه روغن تعویض شود
- مخلوط کردن برندهای مختلف توصیه نمی‌شود
- قبل از تعویض روغن جدید، مطمئن شوید موتور کاملاً تخلیه شده
برندهای معتبر بازار
- موبیل (Mobil 1): یکی از بهترین روغن‌های تمام سنتتیک جهان
- توتال (Total Quartz): مورد استفاده کارخانه‌های اروپایی
- لیکومولی (Liqui Moly): تکنولوژی پیشرفته آلمانی
- ایرانول و بهران: برندهای خوب داخلی با قیمت مناسب و کیفیت بالا
- کاسترول (Castrol): مناسب برای خودروهای اسپرت و لوکس
نتیجه‌گیری
اگر سلامت خودرو و هزینه‌های بلندمدت برایت مهم است، انتخاب روغن موتور را ساده نگیر. با شناخت ساختار روغن‌ها، استانداردها، ویسکوزیته و شرایط استفاده، می‌توانی روغنی انتخاب کنی که عملکرد خودرو را بهبود بخشد، از استهلاک موتور جلوگیری کند و مصرف سوخت را بهینه سازد.
بدون نظر