در صنایع غذایی و دارویی، تنها عملکرد فنی تجهیزات اهمیت ندارد؛ بلکه بهداشت، ایمنی و مطابقت با استانداردهای جهانی نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کنند. یکی از الزامات مهم در این حوزه، استفاده از روانکارهای Food Grade (خوراکی یا بهداشتی) است. این روانکارها برای استفاده در محیط‌هایی طراحی شده‌اند که احتمال تماس تصادفی با مواد غذایی، نوشیدنی یا محصولات دارویی وجود دارد. در این مقاله، با انواع روانکارهای Food Grade، طبقه‌بندی NSF، مزایا، الزامات قانونی و برندهای معتبر این حوزه آشنا می‌شوید.
روانکار Food Grade چیست؟
تعریف و ویژگی‌ها
روانکارهای Food Grade روانکارهایی هستند که در فرآیند تولید مواد غذایی و دارویی به کار می‌روند و در صورت تماس اتفاقی با محصول، خطر بهداشتی ایجاد نمی‌کنند. این روانکارها فاقد فلزات سنگین، سولفور، فسفر یا هرگونه افزودنی سمی هستند و تحت نظارت مستقیم سازمان‌های بهداشتی مانند NSF و FDA تولید می‌شوند.
مواد تشکیل‌دهنده رایج
- روغن‌های پایه معدنی خالص‌شده (White Oil)
- روغن‌های سنتزی پلی‌آلفا الفین (PAO)
- روغن‌های پایه گیاهی تصفیه‌شده
- افزودنی‌های بی‌خطر از نظر گوارشی
طبقه‌بندی NSF برای روانکارهای بهداشتی
دسته‌بندی H1، H2، H3
- H1: برای روانکارهایی که ممکن است تماس تصادفی با ماده غذایی داشته باشند. (مهم‌ترین کلاس)
- H2: برای روانکارهایی که هرگز نباید تماس داشته باشند؛ ولی در محیط صنایع غذایی به کار می‌روند.
- H3: عمدتاً برای روغن‌های خوراکی جهت حفاظت از ابزار و قالب‌ها (روغن‌های خوراک‌پز).
سایر کدهای تخصصی NSF
- 3H: روانکارهایی که مستقیماً با غذا تماس دارند (مانند روغن ماهی‌گیری)
- HX-1: افزودنی‌های مجاز در تولید روانکارهای H1
- ISO 21469: استاندارد بین‌المللی برای فرآیند تولید روانکارهای بهداشتی
چرا روانکار Food Grade در صنایع غذایی و دارویی الزامی است؟
ایمنی مصرف‌کننده
در صورت تماس ناگهانی روانکار با محصول غذایی یا دارویی، روانکار باید عاری از مواد سمی یا سرطان‌زا باشد.
مطابقت با استانداردها
سازمان‌های نظارتی مانند FDA، NSF، HACCP و ISO، استفاده از روانکارهای تأیید شده را در خطوط تولید غذایی و دارویی اجباری می‌دانند.
جلوگیری از آلودگی متقاطع
استفاده از روانکارهای صنعتی معمولی ممکن است باعث ورود فلزات سنگین، ترکیبات کلردار یا سولفیدی به محصول نهایی شود.
کاربردهای رایج روانکارهای بهداشتی در صنعت
- سیستم‌های زنجیر و کانوایر در خطوط بسته‌بندی
- یاتاقان‌های دستگاه پرکن مایعات غذایی
- سیستم‌های خنک‌کننده و هیدرولیک در تولید نوشابه یا لبنیات
- دستگاه‌های بسته‌بندی دارو و قرص
- تجهیزات برش گوشت، سبزی یا نان
راهنمای انتخاب روانکار Food Grade
معیارهای مهم انتخاب
- تأییدیه رسمی NSF H1 یا ISO 21469
- دمای عملکرد بهینه و مقاومت در برابر اکسیداسیون
- سازگاری با واشرها، درزگیرها و فلزات دستگاه
- قابلیت شست‌وشو و پاک‌سازی سریع
نکات کاربردی برای انتخاب بهتر
- در خطوط تولید با دمای بالا از روانکارهای PAO یا سنتزی استفاده کنید.
- در محیط‌هایی با رطوبت زیاد، روغن‌هایی با خاصیت ضد زنگ (Anti-Rust) را انتخاب کنید.
- از برندهای معتبر دارای گواهی NSF بهره بگیرید.
برندهای معتبر روانکارهای بهداشتی موجود در ایران
در بازار ایران، برندهای زیر به‌عنوان تأمین‌کنندگان مطمئن روانکارهای Food Grade شناخته می‌شوند:
- پترونول: تولیدکننده روانکارهای بهداشتی با پایه سنتزی و مجوز NSF
- ردلوب: ارائه‌دهنده روانکارهای H1 و H3 برای صنایع نوشیدنی و لبنیات
- نفت بهران: عرضه روانکارهای تایید شده توسط HACCP و ISO 21469
- نفت پارس: ارائه محصولات خوراکی و بهداشتی با پایه معدنی تصفیه‌شده
- نفت ایرانول: تنوع محصولات برای صنایع دارویی
- فول لایف و فول مکس: برندهای نوآور در روغن‌های خوراکی صنعتی
- فول پرایم، سوپر پیشتاز، بهران رانا و فلو مکس: مناسب برای دستگاه‌های پرکن
- پارس کلاس، سوپرپیشرو، ریسینگ، رونیا: محصولات خاص برای دماهای بالا
سوالات متداول
1.روانکار Food Grade را از کجا تهیه کنیم؟
از فروشگاه‌ها و نمایندگان معتبر مانند نمایندگی‌های رسمی پترونول، بهران یا ردلوب. همچنین از طریق پلتفرم‌هایی مانند Motorazin.com نیز قابل تهیه هستند.
2.آیا می‌توان از روغن صنعتی معمولی در صنعت غذا استفاده کرد؟
خیر. این کار علاوه بر تخلف بهداشتی، می‌تواند سلامت مصرف‌کننده را به خطر بیندازد و مسئولیت‌های حقوقی به دنبال داشته باشد.
3.آیا روانکارهای Food Grade فقط برای تماس مستقیم با غذا کاربرد دارند؟
خیر. حتی در صورت عدم تماس مستقیم، استفاده از روانکارهای تأییدشده در محیط‌های بهداشتی ضروری است.
نتیجه‌گیری
در محیط‌های حساس مانند صنایع غذایی و دارویی، استفاده از روانکارهای معمولی نه‌تنها ناکارآمد، بلکه خطرناک است. روانکارهای بهداشتی یا Food Grade که بر اساس استانداردهای NSF و ISO تولید می‌شوند، تضمین‌کننده ایمنی مصرف‌کننده، دوام تجهیزات و پایبندی به الزامات قانونی هستند. انتخاب برند مناسب، رعایت استانداردها و آموزش صحیح پرسنل، سه ضلع مثلثی‌ست که کیفیت روانکاری را در این صنایع تضمین می‌کند.
موتور آرا رازین با سال‌ها تجربه تخصصی در تأمین روانکارهای صنعتی، دریایی و بهداشتی، یکی از پیشگامان توزیع روغن‌های Food Grade در ایران به شمار می‌رود. این مجموعه با همکاری برندهای معتبری همچون پترونول، نفت بهران، ردلوب و ایرانول، مجموعه‌ای متنوع از روانکارهای NSF و H1 را برای صنایع غذایی و دارویی عرضه می‌کند. مشاوره فنی رایگان، ارائه مستندات بین‌المللی، و پشتیبانی فنی از جمله خدماتی‌ست که موتور آرا رازین را به انتخاب اول متخصصین این حوزه تبدیل کرده است. برای دریافت مشاوره و انتخاب دقیق روانکار بهداشتی متناسب با تجهیزات خود، با کارشناسان ما در تماس باشید.
بدون نظر