صنعت روانکاری در حال ورود به عصری تازه است؛ عصری که در آن توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، رشد فزاینده خودروهای الکتریکی، و تمرکز جهانی بر کاهش آلایندگی‌ها، ساختار بازار روغن موتور و روغن‌های صنعتی را دگرگون می‌کند.

از توربین‌های بادی در مزرعه‌های انرژی گرفته تا سیستم‌های پیشرانه بدون احتراق در خودروهای EV، همه به روانکارهایی خاص، کم‌مصرف، با پایداری بالا و فرمولاسیون هوشمند نیاز دارند. در این مقاله به بررسی مسیر آینده صنعت روانکار، تغییرات مورد انتظار و نوع روغن‌هایی که در آینده بیش از پیش مورد نیاز خواهند بود می‌پردازیم.

آینده صنعت روانکار؛ روندهای شکل‌دهنده

جهت‌گیری بازار روانکار در دهه آینده با چند نیروی محرک کلیدی مشخص می‌شود:

·         الکتریکی شدن حمل‌ونقل سبک و سنگین

·         گسترش نیروگاه‌های بادی و خورشیدی

·         تمرکز بر پایداری و زیست‌تخریب‌پذیری

·         نیاز به افزایش بازدهی انرژی در ماشین‌آلات صنعتی

·         افزایش هوشمندی و مانیتورینگ بلادرنگ عملکرد روانکارها

این روندها مستقیماً بر نوع، فرمول، عملکرد و چرخه مصرف روانکارها اثرگذار خواهند بود.

روانکارها در خودروهای الکتریکی (EVs)

آیا خودروهای الکتریکی به روغن موتور نیاز دارند؟

پاسخ کوتاه: خیر، اما به روانکار نیاز دارند و آن‌هم بسیار تخصصی‌تر. چون موتورهای الکتریکی فاقد محفظه احتراق هستند، نیازی به روغن موتور سنتی ندارند. اما همچنان قطعات متحرک مانند گیربکس تک‌سرعته (reduction gear)، یاتاقان‌ها، و سیستم‌های خنک‌کاری و هیدرولیک ترمز به روغن‌های تخصصی نیاز دارند.

ویژگی‌های موردنیاز روانکار در EVها:

·         هدایت حرارتی بالا برای کنترل دمای موتور الکتریکی

·         سازگاری با جریان الکتریکی و عایق بودن در برابر جرقه

·         کاهش اصطکاک در سرعت‌های بالا با گشتاور پایین

·         پایداری اکسیداتیو و دمایی برای دوره‌های تعویض طولانی

روغن گیربکس EV اغلب ترکیبی از روغن‌های سنتزی PAO، افزودنی‌های ضدسایش و آنتی‌فوم است، و در برخی موارد با نانوذرات خنک‌کننده نیز تقویت می‌شود.

روانکارهای مناسب برای توربین‌های بادی

توربین‌های بادی به‌دلیل قرارگیری در ارتفاع، شرایط محیطی سخت و دسترسی دشوار، نیازمند روانکارهایی با طول عمر بالا، پایداری حرارتی و مقاومت عالی در برابر آلودگی هستند.

کاربردهای روانکاری در توربین بادی:

·         روغن گیربکس اصلی

·         گریس یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها

·         روغن هیدرولیک سیستم ترمز و کنترل زاویه پره‌ها (Pitch Control)

خصوصیات روانکار ایده‌آل برای توربین:

·         شاخص ویسکوزیته بالا (High VI)

·         تحمل فشار شدید و شوک مکانیکی

·         مقاومت در برابر جذب آب، اکسیداسیون و لجن

·         دوره تعویض بسیار طولانی (بیش از ۴ سال در برخی مدل‌ها)

·         عملکرد در دمای -30 تا +80 درجه سانتی‌گراد

روغن‌های سنتزی با پایه PAO و افزودنی‌های پیشرفته EP انتخاب نخست این کاربردها هستند.

روانکارهای آینده در صنعت حمل‌ونقل سنگین

با افزایش تقاضا برای کامیون‌های الکتریکی، خودروهای هیبریدی و اتوبوس‌های شهری بدون آلایندگی، روانکارهای سنتی دچار تحول خواهند شد.

در این صنعت، روغن موتور با خاصیت ضد رسوب، کاهش دوده، و سازگار با سیستم‌های پس‌پردازش (DPF, SCR) همچنان مورد نیاز خودروهای دیزلی خواهد بود، اما برای سیستم‌های هیبریدی و برقی، نیاز به روانکارهای انتقال قدرت و سیستم‌های ترمز هیدرولیک تخصصی به‌شدت افزایش خواهد یافت.

تأثیر تکنولوژی‌های نوین بر فرمولاسیون روغن‌ها

در آینده نزدیک، شاهد ورود فناوری‌های زیر به دنیای روغن موتور و روانکارهای صنعتی خواهیم بود:

·         نانو روانکارها با خاصیت خودترمیم‌کنندگی و ضد سایش بالا

·         روغن‌های دارای حسگرهای نانو برای پایش لحظه‌ای ویسکوزیته، دما و کیفیت روغن

·         فرمول‌های زیست‌پایه با عملکرد سنتزی

·         روغن‌های با خاصیت الکترواستاتیکی کنترل‌شده جهت کاهش تداخل با سیستم‌های الکترونیکی

·         روغن‌های فوق‌کم‌ویسکوز با هدف کاهش مصرف انرژی

از روغن موتور تا روغن سیستم‌های هوشمند

در آینده، روغن موتور به معنای سنتی خود کاهش خواهد یافت، اما روانکارها همچنان نقش مهمی در خودروها و تجهیزات خواهند داشت؛ با این تفاوت که:

·         از محافظ قطعات به ابزار اطلاعاتی تبدیل می‌شوند.

·         نقش‌شان در کاهش مصرف انرژی و افزایش بازدهی حرارتی پررنگ‌تر می‌شود.

·         در سیستم‌های برقی، تمرکز بر روغن‌های عایق حرارتی و الکتریکی خواهد بود.

·         در ماشین‌آلات صنعتی، استفاده از روغن‌های سنتزی هوشمند با عمر بالا رایج‌تر می‌شود.

پیشنهادهای کاربردی برای تعمیرگاه‌ها و صنایع

·         روغن موتور سنتی را کنار نگذارید، اما دانش خود را نسبت به روانکارهای آینده به‌روز کنید.

·         از هم‌اکنون در خرید تجهیزات برقی، به سازگاری آن‌ها با روغن‌های جدید توجه داشته باشید.

·         در توربین‌های بادی و سیستم‌های انرژی نو، فقط از روغن‌های سنتزی تاییدشده با طول عمر بالا استفاده کنید.

·         نرم‌افزارهای تحلیل وضعیت روغن را در برنامه نگهداری خود بگنجانید.

·         آموزش پرسنل در زمینه تغییرات فرمولاسیون روانکارها در EVها را در دستور کار قرار دهید.

سوالات متداول

1.آیا خودروهای برقی به روغن موتور نیاز دارند؟

خیر، اما همچنان نیاز به روغن گیربکس، گریس بلبرینگ، و مایع خنک‌کننده تخصصی دارند.

2.روغن مناسب برای توربین بادی چیست؟

روغن‌های پایه سنتزی PAO با ویسکوزیته بالا، افزودنی‌های EP و قابلیت مقاومت در برابر آلودگی و حرارت بالا.

3.آیا روغن‌های سنتزی قابل استفاده در EV و توربین‌های بادی هستند؟

بله، و حتی گزینه‌ی ارجح محسوب می‌شوند. در این کاربردها، طول عمر و پایداری روغن اهمیت کلیدی دارد.

4.آیا روغن موتور سنتی به‌طور کامل از بین خواهد رفت؟

خیر، اما سهم آن کاهش می‌یابد و جای خود را به روغن‌های تخصصی‌تر و چندمنظوره‌تر می‌دهد.

نتیجه‌گیری

صنعت روانکارها با سرعتی شگفت‌انگیز در حال دگرگونی است. تغییرات در حوزه انرژی‌های نو و حمل‌ونقل بر نوع روانکارهای مورد استفاده در خودروها، توربین‌ها و ماشین‌آلات صنعتی تأثیر گذاشته است.

در آینده، روغن موتور سنتی جای خود را به روانکارهای هوشمند، زیست‌پایه و فوق‌سفارشی خواهد داد. شرکت‌ها، تعمیرگاه‌ها و صنایع باید از هم‌اکنون خود را برای این تغییر آماده کرده و رویکرد نگهداری خود را بر اساس نسل جدید روانکارها بازطراحی کنند.

موتور آرا رازین به‌عنوان یکی از شرکت‌های پیشگام در ارائه روانکارهای تخصصی، سنتزی، صنعتی و زیست‌پایه، آماده پاسخ‌گویی به نیازهای نوظهور بازار است. این مجموعه با ارائه راهکارهای اختصاصی برای خودروهای برقی، سیستم‌های انرژی نو مانند توربین‌های بادی، و نیز مشاوره فنی برای تعمیرگاه‌ها و شرکت‌های نگهداری، مسیر آینده روانکاری حرفه‌ای را هموار می‌سازد. با موتور آرا رازین، یک گام جلوتر از فناوری حرکت کنید.