روغن‌های High-TAN Control در توربین‌های سیکل ترکیبی؛ چرا TAN به مسئله حیاتی تبدیل شده است؟

در توربین‌های گازی و بخاری سیکل ترکیبی، پایداری روغن توربین دیگر فقط یک موضوع هزینه‌ای نیست؛ مستقیم با ریسک Trip، آسیب یاتاقان‌ها و توقف ناگهانی واحد گره خورده است. در سال‌های اخیر، بسیاری از نیروگاه‌های ایران با افزایش غیرمنتظره عدد اسیدی کل (Total Acid Number – TAN) در روغن توربین، تشکیل لاک (Varnish) و افت اطمینان عملیاتی مواجه شده‌اند. این چالش به‌ویژه در واحدهایی که با بار متغیر، استارت و استاپ زیاد و دمای بالای روغن کار می‌کنند، شدیدتر است.

در چنین شرایطی، نسل جدیدی از روغن‌های توربین با رویکرد High-TAN Control وارد بازار شده‌اند که هدف آن‌ها کاهش نرخ افزایش TAN، کنترل محصولات اکسیداسیون و تاخیر در تشکیل لاک است. این روغن‌ها به‌صورت مهندسی‌شده برای توربین‌های سیکل ترکیبی طراحی شده‌اند؛ جایی‌که روغن باید هم‌زمان نقش روانکار، کولانت و سیال کنترلی را بر عهده بگیرد.

این مقاله برای مهندسان نیروگاه، واحدهای پایش وضعیت (CM)، کارشناسان نت و روانکاری نوشته شده است. تمرکز بر سه محور عملی است: سازوکار افزایش TAN در روغن توربین، نقش روغن‌های High-TAN Control در کاهش نرخ اکسیداسیون و استراتژی پایش و مدیریت عدد اسیدی با تکیه بر استانداردهایی مثل ASTM D664. در کنار تحلیل فنی، تلاش شده توصیه‌هایی عملی برای انتخاب، پایش و زمان‌بندی تعویض روغن در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی ارائه شود.

در عمل، بسیاری از تصمیم‌های مربوط به تعویض روغن هنوز «سلیقه‌ای» است و نه مبتنی‌بر داده. هدف این متن، حرکت از تجربه پراکنده به سمت مدیریت مهندسی TAN و عمر روغن توربین است؛ به‌گونه‌ای که بتوانید با اطمینان بیشتری درباره تعویض کامل، فیلترینگ عمیق، یا استفاده از High-TAN Control Oils تصمیم‌گیری کنید.

عدد اسیدی (TAN) در روغن توربین سیکل ترکیبی چیست و چرا افزایش آن خطرناک است؟

TAN مخفف Total Acid Number است و میزان اسیدی‌بودن روغن را بر حسب میلی‌گرم KOH بر گرم روغن نشان می‌دهد. در روغن توربین نو، TAN معمولاً در محدوده ۰٫۰۵ تا ۰٫۱۵ mgKOH/g است (بسته به نوع روغن، پایه و افزودنی‌ها). با گذشت زمان و تحت تاثیر اکسیداسیون، آلودگی و دمای بالا، ترکیبات اسیدی در روغن تشکیل می‌شوند و TAN افزایش پیدا می‌کند.

افزایش کنترل‌نشده عدد اسیدی در توربین‌های سیکل ترکیبی چند پیامد کلیدی دارد:

  • افزایش خوردگی در سطوح فلزی حساس مثل یاتاقان‌ها و اجزای سیستم کنترل هیدرولیک
  • افزایش سرعت اکسیداسیون (واکنش زنجیره‌ای): هرچه TAN بالاتر می‌رود، روغن سریع‌تر اکسید می‌شود
  • تشکیل لجن و لاک (Varnish) ناشی از محصولات اکسیداسیون نیمه‌حل‌شده
  • افزایش ویسکوزیته در بلندمدت و کاهش پاسخ‌گویی سیستم کنترل توربین
  • افزایش ریسک Trip به‌دلیل گیرکردن ولوها، Stick-slip در سروو ولو و افزایش دمای یاتاقان

به همین دلیل، بسیاری از سازندگان توربین و تولیدکنندگان روغن، حد بالای مجاز TAN را مشخص می‌کنند (مثلاً ۱٫۰ یا ۱٫۵ mgKOH/g) و توصیه می‌کنند زمان تعویض یا احیای روغن را قبل از عبور از این حد برنامه‌ریزی کنید. در سیستم‌های پیشرفته، علاوه بر مقدار مطلق، نرخ افزایش TAN (مثلاً ΔTAN در هر ۱۰۰۰ ساعت) نیز به‌عنوان شاخص سلامت روغن در نظر گرفته می‌شود.

سازوکار افزایش TAN در روغن توربین سیکل ترکیبی؛ از اکسیداسیون تا آلودگی

در توربین‌های سیکل ترکیبی، روغن توربین در معرض دمای بالا، جریان مداوم، هوادهی، و در برخی موارد آلودگی با سوخت یا آب قرار دارد. این شرایط محیطی، بستر مناسبی برای اکسیداسیون روغن پایه و تخریب افزودنی‌ها ایجاد می‌کند. اکسیداسیون وقتی رخ می‌دهد که اکسیژن هوا با هیدروکربن‌های روغن در دمای بالا واکنش می‌دهد و زنجیره‌ای از واکنش‌ها را شکل می‌دهد.

سازوکار کلی افزایش TAN را می‌توان به‌صورت ساده در چند مرحله خلاصه کرد:

  1. تشکیل رادیکال‌های آزاد در روغن پایه به‌دلیل دمای بالا و حضور فلزات کاتالیست (مانند مس و آهن)
  2. تشکیل پراکسیدها و هیدروپراکسیدها که خود ناپایدار و واکنش‌پذیر هستند
  3. شکست زنجیرهای هیدروکربنی و تولید الکل‌ها، آلدهیدها، کتون‌ها و اسیدهای آلی
  4. پلیمریزاسیون ثانویه و تشکیل مولکول‌های سنگین‌تر، لجن و لاک

در این فرآیند، اسیدهای آلی مستقیماً باعث افزایش TAN می‌شوند. از طرفی، آلودگی‌های بیرونی نیز به این روند دامن می‌زنند:

  • آب: تسریع هیدرولیز افزودنی‌ها و ایجاد ترکیبات اسیدی
  • سوخت (گازوئیل یا مازوت در واحدهای دو یا چند سوخته): ورود ترکیبات آروماتیک و سولفوردار که در اکسیداسیون اسیدی‌تر می‌شوند
  • ذرات فلزی: نقش کاتالیست در اکسیداسیون و تخریب آنتی‌اکسیدانت‌ها

در واحدهای ایرانی که با کیفیت متغیر سوخت، شرایط محیطی گرم مانند اهواز، بوشهر یا بندرعباس و نوسان بار کار می‌کنند، اگر استراتژی پایش روغن و فیلتر و پاکیزگی سیستم به‌درستی اجرا نشود، افزایش سریع TAN امری رایج است.

روغن‌های High-TAN Control چه تفاوتی با روغن توربین معمولی دارند؟

روغن‌های توربین High-TAN Control نسل جدیدی از روانکارها هستند که هدف آن‌ها کاهش سرعت افزایش عدد اسیدی و کنترل محصولات اکسیداسیون در سرویس‌های طولانی است. تفاوت این روغن‌ها با روغن توربین استاندارد صرفاً در یک «ادعا» خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در سه لایه اصلی فرمولاسیون قابل‌ردیابی است:

  • انتخاب روغن پایه با پایداری اکسیداسیون بالا (معمولاً گروه II/III یا ترکیب سنتتیک): کاهش تمایل به تولید اسیدهای آلی در دمای بالا
  • بسته افزودنی (Additive Package) مهندسی‌شده با آنتی‌اکسیدانت‌های نسل جدید (آمینی و فنولی)، به‌همراه مهارکننده‌های خوردگی و پاک‌کننده‌های سبک
  • کنترل لاک و لجن با استفاده از افزودنی‌هایی که محصولات اکسیداسیون را پایدارتر نگه‌می‌دارند و تمایل به چسبیدن روی سطوح داغ را کاهش می‌دهند

در عمل، این طراحی باعث می‌شود:

  • نرخ افزایش TAN در واحد زمان به‌طور محسوسی کمتر شود
  • زمان رسیدن به حد بحرانی TAN به تعویق بیفتد (افزایش عمر سرویس روغن)
  • خطر تشکیل لاک توربین و گیرکردن ولوها کاهش یابد؛ موضوعی که در توربین‌های سیکل ترکیبی با سیستم‌های کنترل حساس حیاتی است

البته باید توجه داشت که High-TAN Control به‌معنای «عدم افزایش TAN» نیست؛ بلکه مدیریت شیب افزایش است. اگر سیستم آلوده، دمای روغن بسیار بالا، یا فیلتر و پاکیزگی روغن نامناسب باشد، حتی روغن‌های سطح‌بالا هم به‌سرعت دچار پیری می‌شوند.

مقایسه رفتاری روغن توربین استاندارد و High-TAN Control در سرویس نیروگاهی

جدول زیر یک مقایسه مفهومی بین رفتار یک روغن توربین مینرال استاندارد و یک روغن High-TAN Control در شرایط معمول یک توربین سیکل ترکیبی را نشان می‌دهد. اعداد تقریبی و برای درک روند هستند و بسته به برند، طراحی واحد و شرایط بهره‌برداری می‌توانند متفاوت باشند، اما الگوی کلی در بسیاری از تست‌های میدانی مشابه است.

پارامتر کلیدیروغن توربین استانداردروغن توربین High-TAN Control
نرخ افزایش TAN (mgKOH/g در هر ۱۰۰۰ ساعت)۰٫۰۸ تا ۰٫۱۲۰٫۰۳ تا ۰٫۰۶
زمان تقریبی رسیدن به TAN=1.5 mgKOH/g۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ ساعت۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ ساعت
ریسک تشکیل لاک در یاتاقان و سروو ولومتوسط تا بالا (بسته به پاکیزگی سیستم)پایین تا متوسط (در صورت مدیریت آلودگی)
نیاز به احیای روغن (Varnish Removal / Filtrationبا احتمال بالا در نیمه دوم عمر سرویسمعمولاً دیرتر و با فاصله زمانی بیشتر

همان‌طور که دیده می‌شود، روغن‌های High-TAN Control می‌توانند عمر مفید روغن را در صورت اجرای صحیح برنامه پایش وضعیت روغن و نگهداری سیستم، به‌طور محسوسی افزایش دهند. این موضوع در نیروگاه‌هایی که هزینه توقف و تعویض روغن بسیار بالاست، می‌تواند در تحلیل اقتصادی چرخه عمر روغن کاملاً توجیه‌پذیر باشد.

آزمون ASTM D664 و پایش عدد اسیدی روغن توربین؛ از گزارش آزمایشگاه تا تصمیم عملیاتی

استاندارد ASTM D664 رایج‌ترین روش برای اندازه‌گیری TAN در روغن‌های توربین است. این روش بر پایه تیتراسیون پتانسیومتریک است و با دقت مناسبی می‌تواند تغییرات کوچک TAN را در طول زمان نشان دهد. برای نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، سه نکته در استفاده از این تست کلیدی است:

  • یکسان‌بودن روش آزمون: در تمام دوره‌های پایش از همان روش (D664) و ترجیحاً همان آزمایشگاه معتبر استفاده شود تا داده‌ها قابل‌مقایسه باشند.
  • تعریف Baseline: مقدار TAN روغن نو ثبت و به‌عنوان مرجع (Baseline) نگه‌داری شود.
  • تحلیل روند: به‌جای نگاه‌کردن به یک عدد، روند تغییر TAN در مقابل زمان یا ساعت کار ثبت و تحلیل شود.

بر اساس تجربیات میدانی در نیروگاه‌ها، یک رویکرد عملی برای پایش TAN می‌تواند چنین باشد:

  1. نمونه‌برداری منظم (معمولاً هر ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت) از نقاط تعریف‌شده و پایدار در سیستم روغن
  2. اندازه‌گیری هم‌زمان TAN، ویسکوزیته، MPC (شاخص لاک)، کد پاکیزگی ISO 4406 و مقدار آب
  3. ترسیم نمودار TAN در مقابل ساعت کار و محاسبه شیب خط (نرخ افزایش TAN)
  4. تعیین آستانه‌های هشدار و اقدام؛ برای مثال:
    • هشدار: افزایش TAN به بیش از ۰٫۵ mgKOH/g نسبت به روغن نو
    • اقدام: نزدیک‌شدن به حد OEM (مثلاً ۱٫۲–۱٫۵ mgKOH/g)

در بسیاری از واحدها، زمانی‌که TAN به آستانه اقدام نزدیک می‌شود، سه گزینه روی میز است: تعویض کامل روغن، انجام فرآیند احیای روغن (مانند Varnish Removal یا Sweetening با روغن نو)، یا تغییر استراتژی به استفاده از روغن High-TAN Control در دوره بعدی. تصمیم بهینه باید با درنظرگرفتن وضعیت لاک، سطح آلودگی، تاریخچه روغن و برنامه اورهال گرفته شود.

تاثیر دمای بالا، آلودگی و لاک بر افزایش TAN در توربین‌های سیکل ترکیبی

روغن توربین در سیکل ترکیبی معمولاً در محدوده دمایی ۴۵ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد در مخزن کار می‌کند، اما در مجاورت سطوح داغ، یاتاقان‌ها و نقاط با جریان ضعیف، دمای موضعی می‌تواند به‌مراتب بالاتر باشد. افزایش دمای موضعی یکی از محرک‌های اصلی اکسیداسیون و رشد TAN است. برآوردهای تجربی نشان می‌دهد که هر ۱۰ درجه افزایش دما، سرعت اکسیداسیون را تقریباً دو برابر می‌کند.

در کنار دما، دو منبع آلودگی مهم دیگر نقش کاتالیستی در افزایش TAN دارند:

  • آلودگی آب: حتی مقادیر کم (چند صد ppm) می‌تواند هیدرولیز افزودنی‌ها را تسریع و اسیدهای آلی تولید کند. مدیریت کنترل رطوبت و اسید در واحدهای با ریسک نفوذ آب (مثلاً واحدهای ساحلی یا دارای کولر آبی روغن) بسیار حیاتی است.
  • آلودگی ذرات (Dust و فلزات): ذرات آهن، مس و آلیاژهای آن‌ها مانند یک کاتالیست برای اکسیداسیون عمل می‌کنند. بنابراین فیلتر و پاکیزگی روغن و رسیدن به کد پاکیزگی مناسب بر اساس استاندارد ISO 4406 در کنترل TAN نیز موثر است.

تشکیل لاک (Varnish) نیز بخشی از همین چرخه است. لاک‌ها معمولاً از محصولات اکسیداسیون نیمه‌حل‌شده تشکیل می‌شوند که ابتدا به‌صورت سوسپانسیون ریز در روغن حضور دارند و با سرد و گرم‌شدن‌های مکرر، روی سطوح داغ رسوب می‌کنند. رابطه TAN و لاک یک‌طرفه نیست؛ افزایش TAN نشان‌دهنده اکسیداسیون و تولید مواد پیش‌ساز لاک است و در عین حال، وقتی لاک تشکیل شد، می‌تواند با ایجاد سطوح واکنش‌پذیر جدید، اکسیداسیون را بیشتر تحریک کند.

استراتژی‌های High-TAN Control در نیروگاه: فقط انتخاب روغن یا تغییر نگاه به پایش وضعیت؟

استفاده از روغن‌های High-TAN Control تنها یکی از ابزارهای مدیریت TAN است. تجربه نیروگاه‌ها نشان می‌دهد که برای رسیدن به کنترل پایدار عدد اسیدی، باید سه لایه را هم‌زمان دید:

۱. انتخاب روغن توربین متناسب با سیکل ترکیبی

  • استفاده از روغن‌های توربین با پایداری اکسیداسیون بالا و بسته افزودنی مناسب کنترل لاک
  • توجه به تاییدیه‌ها و استانداردها (مانند DIN، ISO و یا توصیه OEMها برای واحدهای سیکل ترکیبی)
  • هم‌خوانی ویسکوزیته (معمولاً ISO VG 32 یا 46) با طراحی یاتاقان‌ها و سیستم کنترل

۲. پایش وضعیت روغن و روند TAN به‌صورت داده‌محور

  • تعریف برنامه منظم آنالیز روغن صنعتی شامل TAN، MPC، ویسکوزیته، کد ISO، فلزات و آب
  • استفاده از پایش وضعیت روغن به‌عنوان ورودی تصمیمات نت، نه فقط یک گزارش آرشیوی
  • ترکیب داده‌های روغن با پایش ارتعاش و دمای یاتاقان برای تشخیص زودهنگام مشکلات

۳. مدیریت آلودگی، دما و لاک در سیستم

  • بهینه‌سازی سیستم فیلتراسیون و ساید استریم، و در صورت نیاز استفاده از فیلترهای مخصوص حذف لاک
  • کنترل دمای روغن در محدوده طراحی و رفع نقاط با Stagnant Zone و دمای موضعی بالا
  • مدیریت نفوذ آب (آب‌بندی مبدل‌ها، تخلیه منظم کندانس، انتخاب کولر مناسب)

ترکیب مناسب این سه لایه است که مزیت واقعی روغن‌های High-TAN Control را فعال می‌کند. در غیر این صورت، حتی بهترین روغن نیز در یک سیستم آلوده و با دمای کنترل‌نشده، عمر کوتاهی خواهد داشت.

چک‌لیست اجرایی برای انتخاب، پایش و تعویض روغن High-TAN Control در توربین سیکل ترکیبی

برای کمک به مهندسان نت و تیم پایش وضعیت، چک‌لیست زیر می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای عملی در پروژه‌های انتخاب و مدیریت روغن توربین High-TAN Control استفاده شود:

۱. پیش از انتخاب روغن

  • دریافت دیتاشیت کامل و نتایج تست‌های اکسیداسیون (مانند RPVOT، TOST) از تامین‌کننده
  • بررسی سازگاری با توصیه OEM توربین گازی و بخاری
  • استعلام موارد موفقیت میدانی در واحدهای مشابه (ترجیحاً در شرایط اقلیمی نزدیک)
  • هماهنگی با تامین‌کننده برای برنامه آنالیز روغن در طول عمر سرویس

۲. در زمان راه‌اندازی یا سوییچ روغن

  • شست‌وشوی مناسب سیستم (Flushing) در صورت لزوم و حذف لاک و لجن قبلی
  • نمونه‌برداری از روغن نو و ثبت Baseline برای TAN، ویسکوزیته، MPC و کد ISO
  • اطمینان از پاکیزگی مخزن و لوله‌ها قبل از شارژ روغن جدید

۳. حین بهره‌برداری

  • اجرای برنامه نمونه‌برداری منظم (مثلاً هر ۱۰۰۰–۱۵۰۰ ساعت)
  • پایش هم‌زمان TAN، MPC، آب، کد ISO و فلزات فرسایشی
  • تعریف آستانه‌های هشدار برای افزایش ΔTAN نسبت به Baseline
  • استفاده از فیلتر و پاکیزگی روغن با راندمان مناسب برای کنترل ذرات و لاک

۴. تصمیم برای تعویض یا احیای روغن

  • بررسی هم‌زمان TAN، MPC و وضعیت لاک؛ صرفاً بر اساس یک پارامتر تصمیم نگیرید
  • تطبیق نتایج آزمایشگاه با رفتار عملیاتی توربین (دمای یاتاقان، عملکرد ولوها، آلارم‌ها)
  • در صورت نزدیک‌شدن TAN به حدود OEM و وجود لاک، بررسی گزینه احیای روغن و استفاده از فیلترهای لاک پیش از تعویض کامل
  • برنامه‌ریزی تعویض روغن هم‌زمان با اورهال برنامه‌ریزی‌شده برای کاهش هزینه توقف

جمع‌بندی: High-TAN Control و اطمینان عملیاتی در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی

در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، که هر Trip ناخواسته می‌تواند معادل ساعت‌ها از دست‌رفتن تولید و فشار بر شبکه باشد، مدیریت روغن توربین دیگر موضوعی حاشیه‌ای نیست. عدد اسیدی (TAN) یکی از شاخص‌های کلیدی سلامت روغن است که افزایش کنترل‌نشده آن، نشانه‌ای از اکسیداسیون پیش‌رونده، تشکیل اسیدهای آلی و در نهایت لاک و لجن محسوب می‌شود. روغن‌های High-TAN Control با تکیه بر پایه پایدارتر و افزودنی‌های نسل جدید ضد اکسیداسیون می‌توانند شیب افزایش TAN را کاهش داده و عمر مفید روغن را در شرایط واقعی بهره‌برداری افزایش دهند.

با این حال، تجربه میدانی نشان می‌دهد که انتخاب روغن پیشرفته بدون پایش وضعیت روغن، کنترل آلودگی و مدیریت دما، نتیجه پایدار نخواهد داشت. استقرار یک برنامه منظم آنالیز بر پایه ASTM D664، پایش MPC و کد ISO، و تحلیل روندی داده‌ها، امکان تصمیم‌گیری مهندسی درباره تعویض، احیا یا ادامه سرویس روغن را فراهم می‌کند. زمانی‌که این رویکرد داده‌محور با انتخاب درست روغن High-TAN Control ترکیب شود، ریسک گیرکردن سروو ولو، افزایش دمای یاتاقان و Trip ناگهانی به‌طور محسوسی کاهش می‌یابد.

در نهایت، ارزش واقعی High-TAN Control در توربین‌های سیکل ترکیبی زمانی محقق می‌شود که نگاه سنتی «تعویض دوره‌ای ثابت» جای خود را به مدیریت عمر روغن مبتنی بر پایش وضعیت بدهد. این رویکرد نه‌تنها به کاهش هزینه کل مالکیت (TCO) کمک می‌کند، بلکه اطمینان عملیاتی، قابلیت برنامه‌ریزی و آرامش خاطر تیم بهره‌برداری را نیز افزایش می‌دهد.

نقش موتورازین در انتخاب و تامین روغن توربین High-TAN Control برای نیروگاه‌ها

موتورازین به‌عنوان یک پلتفرم تخصصی روانکار در ایران، تمرکز خود را بر انتخاب مهندسی و تامین مطمئن روغن‌های توربین و روغن صنعتی قرار داده است. تیم فنی موتورازین با ترکیب استانداردها، دیتاشیت‌ها و تجربه میدانی در واحدهای مختلف، به نیروگاه‌ها کمک می‌کند تا بین گزینه‌های موجود، روغن توربین مناسب، به‌ویژه در کلاس High-TAN Control، را انتخاب کنند.

اگر در نیروگاه خود در تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، اهواز یا سایر شهرهای صنعتی کشور با چالش‌هایی مثل افزایش سریع TAN، تشکیل لاک یا تردید در زمان تعویض روغن توربین روبه‌رو هستید، می‌توانید از مشاوره تخصصی و تامین متمرکز روغن صنعتی از طریق موتورازین استفاده کنید. همچنین، در کنار نیازهای نیروگاهی، موتورازین شبکه‌ای گسترده برای تامین روغن موتور در شهرها و صنایع مختلف کشور توسعه داده است.

رویکرد موتورازین، جایگزارکردن «خرید تجربه‌محور و مقطعی» با مدیریت چرخه عمر روانکار است؛ از انتخاب و پایش تا تعویض و بهینه‌سازی هزینه‌ها. در صورت نیاز به بررسی تخصصی وضعیت روغن توربین، تحلیل نتایج آنالیز و انتخاب محصول High-TAN Control متناسب با شرایط نیروگاه خود، می‌توانید از طریق کانال‌های ارتباطی موتورازین، مشاوره فنی دریافت کنید.

پرسش‌های متداول درباره روغن‌های High-TAN Control در توربین‌های سیکل ترکیبی

آیا استفاده از روغن High-TAN Control به‌تنهایی برای حل مشکل لاک در توربین کافی است؟

خیر. روغن‌های High-TAN Control با کاهش نرخ اکسیداسیون و تولید اسیدهای آلی، ریسک تشکیل لاک را کاهش می‌دهند، اما در سیستم‌هایی که قبلاً آلودگی، لاک رسوب‌کرده یا دمای موضعی بالا دارند، صرفاً تعویض روغن کافی نیست. باید سیستم به‌خوبی شست‌وشو شود، فیلترهای مناسب لاک نصب شوند و دمای روغن در محدوده طراحی کنترل شود. ترکیب این اقدامات با روغن مناسب، نتیجه پایدار ایجاد می‌کند.

هر چند وقت یک‌بار باید TAN روغن توربین سیکل ترکیبی را اندازه‌گیری کرد؟

فاصله نمونه‌برداری به شرایط بهره‌برداری و سابقه واحد بستگی دارد، اما در بسیاری از نیروگاه‌ها بازه ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت کارکرد به‌عنوان یک نقطه شروع منطقی در نظر گرفته می‌شود. در واحدهایی که سابقه افزایش سریع TAN یا لاک دارند، می‌توان در دوره‌های حساس (پس از اورهال، تعویض روغن یا تغییر بارکاری) فاصله نمونه‌برداری را موقتاً کوتاه‌تر کرد تا روند تغییرات دقیق‌تر رصد شود.

چه عددی برای TAN به‌عنوان حد تعویض روغن توربین در نظر گرفته می‌شود؟

حد مجاز TAN معمولاً توسط تولیدکننده روغن و سازنده توربین مشخص می‌شود و ممکن است در بازه ۱٫۰ تا ۱٫۵ mgKOH/g قرار گیرد. اما تصمیم تعویض نباید فقط بر اساس یک عدد باشد. بهتر است افزایش TAN نسبت به مقدار اولیه، نرخ رشد آن، وضعیت لاک (MPC) و رفتار عملیاتی توربین به‌صورت یکجا بررسی شود. در برخی موارد، قبل از تعویض کامل، می‌توان از احیای روغن و فیلترهای لاک نیز بهره گرفت.

آیا می‌توان روغن توربین استاندارد را با High-TAN Control مخلوط کرد؟

به‌طور کلی، مخلوط‌کردن دو روغن توربین از برند یا فرمول مختلف بدون تایید سازنده توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است بسته افزودنی‌ها با هم سازگار نباشند و رفتار اکسیداسیون، کف‌کردن یا جداپذیری آب تغییر کند. اگر قصد سوییچ به روغن High-TAN Control را دارید، بهتر است این کار در قالب یک برنامه مدیریت‌شده انجام شود: شامل تخلیه، در صورت نیاز فلشینگ، و شارژ کامل روغن جدید. در موارد خاص، می‌توان درصد محدودی از روغن جدید را با تایید فنی تامین‌کننده اضافه کرد (Sweetening)، اما این تصمیم باید مهندسی و مبتنی‌بر داده باشد.

نقش آنالیز آنلاین و پایش هوشمند روغن در کنترل TAN چیست؟

پایش آنلاین روغن و سیستم‌های پایش هوشمند روغن در توربین‌های مدرن امکان رصد پیوسته برخی شاخص‌ها مانند دما، آلودگی ذرات، رطوبت و گاهی شاخص‌های مرتبط با اکسیداسیون را فراهم می‌کنند. هرچند TAN به‌طور مستقیم معمولاً در محل اندازه‌گیری نمی‌شود، اما ترکیب داده‌های آنلاین با آنالیز دوره‌ای آزمایشگاهی (TAN بر اساس ASTM D664)، تصویر بسیار دقیق‌تری از وضعیت روغن ارائه می‌دهد و می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری به‌موقع برای جلوگیری از تشدید اکسیداسیون و افزایش عدد اسیدی شود.

امیررضا فرهمند

امیررضا فرهمند نویسنده‌ای دقیق و آینده‌نگر است که فناوری‌های نوین روانکار، استانداردهای جهانی و عملکرد برندها را با نگاهی تحلیلی و قابل‌فهم بررسی می‌کند. او تلاش می‌کند پیچیدگی‌های فنی را به دانشی روشن و قابل‌اعتماد برای صنایع نفت و گاز، نیروگاه‌ها، خودروسازی و واحدهای مهندسی تبدیل کند. محتوای او همیشه ترکیبی از داده‌محوری، بینش صنعتی و دقت حرفه‌ای است.
امیررضا فرهمند نویسنده‌ای دقیق و آینده‌نگر است که فناوری‌های نوین روانکار، استانداردهای جهانی و عملکرد برندها را با نگاهی تحلیلی و قابل‌فهم بررسی می‌کند. او تلاش می‌کند پیچیدگی‌های فنی را به دانشی روشن و قابل‌اعتماد برای صنایع نفت و گاز، نیروگاه‌ها، خودروسازی و واحدهای مهندسی تبدیل کند. محتوای او همیشه ترکیبی از داده‌محوری، بینش صنعتی و دقت حرفه‌ای است.

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پانزده + 19 =