روغن صنعتی مخصوص پرس قطعه‌سازی تبریز؛ پایداری در دمای بالا

در سالن‌های قطعه‌سازی تبریز، دستگاه‌های پرس با قدرت چندصد تُن هر روز فلزات خام را به قطعات دقیق و مهندسی‌شده تبدیل می‌کنند.اما در هر ضربه‌ی پرس، دمای تماس میان سطح قالب و ورق به بیش از ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ جایی که تنها یک چیز می‌تواند از تغییر شکل یا سایش زودهنگام جلوگیری کند: روغن صنعتی مقاوم حرارت با فرمولاسیون ضد‌اکسیداسیون و ضدسایش.در چنین محیط‌هایی، روغن دیگر فقط یک روانکار نیست — عضوی از فرآیند تولید است. روانکاری ضعیف یعنی تغییر تلرانس قطعه، افت کیفیت سطح، و در نهایت توقف خط تولید.تبریز به عنوان قطب ماشین‌سازی و قطعه‌سازی کشور، همواره در خط مقدم آزمون عملکرد این روغن‌ها قرار دارد.

نقش حیاتی روغن در عملکرد دستگاه‌های پرس

سیستم‌های پرس شامل بخش‌های مختلفی هستند: جک‌های هیدرولیک، محورهای لغزنده، کلاچ‌ها و دنده‌های متحرک.
روغن صنعتی وظیفه دارد در هرکدام از این بخش‌ها سه نقش اصلی ایفا کند:

• کاهش اصطکاک میان سطوح فلزی،
• انتقال حرارت از محل تماس به محیط،
• و جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی سطوح در اثر فشار بخار آب و ذرات گردوغبار فلزی.

در دستگاه‌های پرس سنگین (Press Forming Machines)، روغن باید در فشارهای بالاتر از ۳۵۰ بار و در معرض ضربات ناگهانی، پایداری فیلم روانکار را حفظ کند.

شرایط کاری در کارخانه‌های تبریز

در خطوط تولید قطعه‌های خودرویی و صنعتی تبریز، معمولاً از پرس‌های هیدرولیک ۴۰۰ تا ۱۲۰۰ تُنی استفاده می‌شود.دمای کاری این دستگاه‌ها، به‌ویژه در عملیات پرس گرم، می‌تواند به ۱۸۰ تا ۲۲۰ درجه برسد.
در چنین شرایطی، روغن باید در برابر اکسید شدن و تبخیر مقاوم باشد و هم‌زمان خاصیت روانکاری خود را از دست ندهد.رطوبت نسبی هوا در تبریز پایین است، اما گردوغبار صنعتی ناشی از تراش و پرداخت قطعات زیاد است. این ترکیب می‌تواند باعث ایجاد ذرات معلق ساینده (Abrasive Particles) شود که اگر روغن خاصیت پاک‌کنندگی (Detergency) نداشته باشد، سطح قالب را دچار خراش می‌کند.

فرمولاسیون روغن‌های مقاوم حرارتی

روغن صنعتی مخصوص پرس‌های قطعه‌سازی از ترکیب پایه روغنی گروه III یا PAO (پلی‌آلفااولفین) و افزودنی‌های زیر تشکیل می‌شود:

• آنتی‌اکسیدانت فنولیک و آمینی: برای جلوگیری از تخریب حرارتی.
• افزودنی ضدسایش ZDDP یا فسفر–گوگرد ارگانیک: برای تشکیل فیلم محافظ روی سطوح فلزی.
• افزودنی ضد‌کف و ضد‌خوردگی: برای عملکرد پایدار در مدار باز.
• مواد پخش‌کننده (Dispersant): برای معلق نگه داشتن ذرات سایشی و جلوگیری از لجن.

در روغن‌های پیشرفته موتورآرا رازین، نسبت افزودنی‌های پایدار حرارت به‌گونه‌ای تنظیم شده که نقطه اشتعال تا ۲۶۰°C افزایش یابد و اکسیداسیون در حضور هوای گرم صنعتی تا ۸۰۰ ساعت به تأخیر بیفتد.

رفتار حرارتی و پایداری در دماهای بالا

در پرس‌های گرم، روغن در حین کار روی سطوح داغ قالب پاشیده یا تزریق می‌شود.در این حالت اگر روغن نقطه تبخیر پایین داشته باشد، به‌سرعت بخار شده و هیچ لایه‌ای باقی نمی‌گذارد.
به همین دلیل، روغن‌های پایه سنتتیک با شاخص گرانروی بالا (VI>130) بهترین عملکرد را دارند؛ چون حتی در دمای بالا، گرانروی‌شان تغییر چندانی نمی‌کند.آزمایش‌های انجام‌شده در یکی از کارگاه‌های قطعه‌سازی تبریز نشان داد که استفاده از روغن صنعتی HVLP 68 مخصوص پرس باعث:

• کاهش ۳۰٪ مصرف روغن نسبت به نوع معدنی،
• افت دمای قالب به میزان ۱۱ درجه،
• و افزایش ۲۵٪ عمر واشرها و اورینگ‌های هیدرولیکی شده است.

چالش اصلی: پدیده اکسیداسیون و لجن حرارتی

در اثر تماس طولانی روغن با سطح داغ، مولکول‌های آن شکسته و اکسید می‌شوند.این فرآیند باعث ایجاد ترکیبات لزج قهوه‌ای‌رنگی می‌شود که به شیرها و مجاری روغن می‌چسبد — پدیده‌ای که در کارگاه‌ها به نام «لجن روغنی» شناخته می‌شود.این لجن باعث افزایش فشار در پمپ و در نهایت سایش زودهنگام پیستون‌ها می‌شود.

راه‌حل مهندسی این مشکل استفاده از افزودنی‌های آنتی‌اکسیدانت چندمرحله‌ای است که در روغن‌های نسل جدید موتورآرا رازین به کار رفته و مقاومت در برابر اکسیداسیون را تا ۲ برابر افزایش می‌دهد.

بررسی عملکرد مکانیکی در دستگاه‌های تبریز

در خط تولید یکی از کارخانه‌های قطعه‌سازی بزرگ تبریز، آزمایشی روی دو پرس ۶۰۰ تُنی انجام شد.
یکی از دستگاه‌ها از روغن معدنی گروه II و دیگری از روغن PAO 68 استفاده کرد.
پس از ۵۰۰ ساعت کار مداوم، نتایج زیر ثبت شد:

• دمای متوسط روغن در دستگاه دوم ۹°C کمتر،
• فشار کاری پایدارتر در تمام سیکل‌ها،
• و عدم مشاهده هرگونه صدای ضربه یا نوسان در کورس پرس.

نتیجه نشان داد که روغن پایه سنتتیک نه‌تنها پایداری حرارتی بالاتری دارد، بلکه در برابر بارهای ضربه‌ای نیز عملکرد نرم‌تری از خود نشان می‌دهد.

الزامات ایمنی و استانداردهای جهانی

روغن صنعتی مورد استفاده در دستگاه‌های پرس باید با استانداردهای بین‌المللی زیر مطابقت داشته باشد:

• DIN 51524 Part III (HVLP): برای پایداری گرانروی و ضدسایش.
• ISO 11158: برای سازگاری با سیستم‌های هیدرولیک پیشرفته.
• ASTM D943 و D2893: برای مقاومت در برابر اکسیداسیون و پایداری حرارتی.
• Cincinnati Milacron P-70 Approval: برای عملکرد در فشار بالا.

تمام محصولات صنعتی موتورآرا رازین دارای این گواهی‌ها بوده و با مستندات فنی (COA & TDS) تحویل می‌شوند تا در ممیزی‌های ISO9001 و ISO45001 خطوط تولید نیز قابل استفاده باشند.

تأثیر انتخاب روغن بر مصرف انرژی

روغن‌هایی با گرانروی یکنواخت‌تر و اصطکاک پایین‌تر، حرکت نرم‌تری را در سیستم ایجاد می‌کنند.تحلیل انرژی در یک پرس هیدرولیک ۸۰۰ تُنی نشان داد که تغییر نوع روغن از نوع معدنی به HVLP سنتتیک باعث کاهش ۷٪ مصرف برق موتور اصلی شد.این کاهش کوچک در سطح خط تولید معادل صرفه‌جویی هزاران کیلووات ساعت در ماه است.

نگهداری و کنترل کیفیت روغن

در خطوط پرس تبریز، پایش وضعیت روغن باید در سه بازه زمانی انجام شود:

• روزانه: بررسی رنگ و کف.
• هفتگی: اندازه‌گیری سطح روغن و فشار مدار.
• ماهانه: نمونه‌گیری آزمایشگاهی برای تعیین عدد اسیدی (TAN) و ویسکوزیته.

در صورت افزایش عدد اسیدی بالاتر از ۱.۵ یا کاهش ویسکوزیته بیش از ۱۰٪، تعویض روغن توصیه می‌شود.
موتورآرا رازین خدمات آنالیز روغن صنعتی را برای خطوط تولید تبریز ارائه می‌دهد تا پیش از وقوع خرابی، تغییرات کیفیت شناسایی شود.

فناوری‌های نوین در روغن‌های صنعتی پرس

تحقیقات جدید در واحد R&D موتورآرا رازین به توسعه افزودنی‌های NanoShield منجر شده است — ترکیبات نانوسرامیکی که با سطح فلز پیوند موقتی برقرار کرده و اصطکاک را تا ۲۰٪ کاهش می‌دهند.در آزمون میدانی، این فناوری موجب افزایش عمر سیلندرهای هیدرولیک از ۱۵۰۰ به ۲۴۰۰ ساعت شد.همچنین در نسل جدید روغن‌های صنعتی سری PressLine، از ترکیبات استری گیاهی مقاوم دما استفاده می‌شود که تبخیرپذیری کمتری دارند و برای محیط‌زیست نیز ایمن‌ترند.

جدول مشخصات فنی روغن‌های مخصوص پرس

چالش‌های میدانی در قطعه‌سازی

یکی از مشکلات رایج در کارگاه‌های تبریز، اختلاط روغن‌های مختلف در زمان شارژ است.روغن‌های دارای افزودنی متفاوت ممکن است با هم ناسازگار باشند و رسوب ایجاد کنند.برای جلوگیری از این موضوع، توصیه می‌شود هر بار پس از تخلیه روغن قدیمی، سیستم یک‌بار با روغن جدید شست‌وشو (Flushing) شود.همچنین در پرس‌هایی که چند شیفت مداوم کار می‌کنند، بازدید هفتگی فیلتر و نازل روغن اهمیت زیادی دارد، زیرا هرگونه گرفتگی کوچک می‌تواند باعث افزایش ناگهانی فشار و شکست اورینگ شود.

پایش هوشمند روغن در خطوط پرس تبریز

در برخی از واحدهای صنعتی مدرن تبریز، سنسورهای دما، فشار و کیفیت روغن روی خطوط نصب شده‌اند.این حسگرها داده‌ها را به سامانه مانیتورینگ مرکزی ارسال می‌کنند تا تغییرات در لحظه رصد شود.در صورت افزایش دمای غیرعادی یا افت فشار، هشدار خودکار به اپراتور داده می‌شود.

تحلیل داده‌های یک‌ساله در کارخانه قطعه‌سازی خودرو نشان داد اجرای این سیستم موجب:

• کاهش ۴۰٪ توقف‌های ناگهانی،
• صرفه‌جویی ۲۳٪ در مصرف روغن،
• و افزایش ۱.۶ برابری عمر پمپ‌ها شده است.

سؤالات متداول

آیا روغن معمولی می‌تواند در دستگاه‌های پرس استفاده شود؟

خیر، چون در دمای بالا سریع اکسید می‌شود و خاصیت ضد‌سایش ندارد.

بهترین گرید روغن برای پرس‌های تبریز چیست؟

گرید HVLP 68 یا 100 با افزودنی ضد‌اکسیداسیون و ضد‌کف برای اقلیم معتدل تبریز.

هر چند ساعت باید روغن تعویض شود؟

بین ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت کار بسته به نوع دستگاه و دما.

نشانه خرابی روغن چیست؟

تغییر رنگ به قهوه‌ای تیره، کاهش فشار مدار و افزایش صدای سیستم.

جمع‌بندی

در صنعت قطعه‌سازی تبریز، دمای بالا و فشار مداوم اجتناب‌ناپذیر است. تنها روغن‌هایی که از نظر شیمیایی پایدار، از نظر حرارتی مقاوم و از نظر افزودنی‌ها دقیق تنظیم شده‌اند، می‌توانند عملکرد یکنواخت و ایمن دستگاه‌های پرس را تضمین کنند.انتخاب روغن مناسب، برابر است با کاهش توقف، افزایش عمر تجهیزات و ثبات کیفیت قطعه.شرکت موتورآرا رازین با ارائه‌ی روغن‌های صنعتی مخصوص پرس (سری PressLine)، خدمات آنالیز تخصصی، آموزش نگهداری و پایش دیجیتال، شریک مطمئن خطوط تولید قطعه‌سازی در تبریز است.برای انتخاب دقیق‌ترین روغن متناسب با دستگاه‌های پرس خود، همین امروز با کارشناسان فنی موتورآرا رازین تماس بگیرید.