در شرایط اقلیمی بیابانی ایران، با دمای بالا، ریزگردها، طوفان‌های ماسه‌ای و رطوبت ناگهانی، تجهیزات عمرانی و معدنی تحت فشارهای محیطی شدیدی قرار می‌گیرند. در چنین محیط‌هایی، انتخاب روغن مناسب نه تنها عمر مفید ماشین‌آلات را افزایش می‌دهد، بلکه مانع از توقفات ناگهانی پروژه‌ها و هزینه‌های سنگین تعمیر می‌شود. استفاده از روغن‌های مقاوم به گرد و خاک و رطوبت، یک ضرورت عملیاتی برای شرکت‌های پیمانکار پروژه‌های روباز محسوب می‌شود.
ویژگی‌های اصلی روغن‌های مناسب برای پروژه‌های بیابانی
۱. مقاومت بالا در برابر آلودگی‌های معلق در هوا
در معادن روباز و مناطق بیابانی، ذرات ریز گرد و خاک دائماً وارد سیستم‌های روانکاری می‌شوند. روغن موتورهای تخصصی باید دارای افزودنی‌های پاک‌کننده (Detergent) و پخش‌کننده (Dispersant) قوی باشند تا آلودگی‌ها را معلق نگه دارند و از ته‌نشینی جلوگیری کنند. روغن‌های سری Petronol HD Desert Series و فول لایف G-Dust Proof از جمله روانکارهای شاخص در این زمینه‌اند.
۲. پایداری ویسکوزیته در دمای بالا
دمای محیط در پروژه‌های بیابانی ممکن است تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر برسد. روغن‌های صنعتی با شاخص ویسکوزیته بالا (High VI) مانند ردلوب Sahara Pro 68 یا نفت پارس Desert Guard قابلیت حفظ ویسکوزیته و جلوگیری از نازک شدن بیش از حد را دارند.
۳. مقاومت در برابر آب و رطوبت
رطوبت حاصل از شبنم، بارش‌های ناگهانی یا آب‌شویی‌های محل استخراج، تهدید جدی برای کیفیت روانکار است. روغن‌های ضد رطوبت مانند بهران رانا RH-Extreme و پارس کلاس AquaShield با افزودنی‌های ضد امولسیون، عملکرد روانکاری را پایدار نگه می‌دارند.
۴. ضد سایش و محافظت از سطوح متحرک
در شرایط کاری سنگین، سایش فلز به فلز تهدید جدی برای موتور و گیربکس است. استفاده از روانکارهایی با ترکیبات ضد سایش (AW) و تحمل بار شدید (EP) مانند فول پرایم Heavy Load 220 توصیه می‌شود.
۵. حفظ پاکیزگی سیستم
روغن‌هایی با توان بالا در جذب و دفع آلودگی‌ها، مانع گرفتگی فیلترها و خطوط روغن می‌شوند. سوپرپیشرو DesertLine از جمله روغن‌هایی است که برای شرایط شن‌گیر طراحی شده است.
جدول مشخصات فنی پیشنهادی برای روانکارهای بیابانی
این جدول با هدف مقایسه عملکرد و ویژگی‌های فنی روغن‌های صنعتی طراحی شده که برای پروژه‌های معدنی در اقلیم‌های بیابانی مناسب هستند. فاکتورهایی مانند ویسکوزیته در دمای بالا، شاخص ویسکوزیته (VI)، نوع افزودنی‌های استفاده‌شده و میزان عملکرد در برابر آلودگی‌های گرد و خاک در این جدول بررسی شده‌اند. اطلاعات درج‌شده حاصل بررسی برندهای معتبر داخلی است که روانکارهایی با فرمولاسیون مقاوم برای شرایط سخت اقلیمی ارائه می‌دهند. این جدول می‌تواند به‌عنوان راهنمای کاربردی برای مهندسان نگهداری، مسئولان خرید و تکنسین‌های تعمیرات ماشین‌آلات عمرانی مورد استفاده قرار گیرد.
| برند | ویسکوزیته در 40°C | شاخص ویسکوزیته (VI) | افزودنی‌ها | عملکرد در گرد و غبار |
|---|---|---|---|---|
| Petronol HD Desert | 68 | 145 | AW, EP, Detergent | عالی |
| فول مکس SandGuard | 100 | 140 | EP, Dispersant | بسیار خوب |
| بهران Desert Force | 150 | 135 | AW, Anti-Rust | عالی |
| ایرانول Heavy Terrain | 220 | 130 | EP, Anti-Oxidant | خوب |
بررسی موارد مصرف روانکار در تجهیزات معدنی روباز
ماشین‌آلات حفاری و بارگیری
روغن موتور و هیدرولیک این ماشین‌آلات باید در برابر آلودگی و دمای بالا بسیار مقاوم باشد. استفاده از روغن‌هایی با استاندارد API CI-4 و ISO 68-100 توصیه می‌شود.
نوارهای نقاله و تجهیزات انتقال مواد
روانکار مورد استفاده باید ضد گرد و غبار و مقاوم به شست‌وشو باشد. فلو مکس DustRepel نمونه‌ای مناسب برای این کاربرد است.
سیستم‌های پنوماتیک
استفاده از روغن‌های کم‌تبخیر با خاصیت ضد زنگ در کمپرسورهایی که در فضای باز کار می‌کنند، ضروری است. نفت ایرانول AirPro Desert گزینه‌ای تخصصی برای این بخش است.
نکات عملی برای نگهداری روانکار در اقلیم بیابانی
- استفاده از فیلترهای تنفسی روی بشکه‌ها برای جلوگیری از ورود ذرات معلق
- انبار کردن بشکه‌ها در سایه و دور از رطوبت شبانه
- تعویض دوره‌ای فیلترهای روغن زودتر از سیکل استاندارد توصیه‌شده در دفترچه سازنده
- نمونه‌گیری دوره‌ای از روغن‌های مصرف‌شده جهت تحلیل آلودگی و کنترل عملکرد
برندهایی مانند پترونول و فول مکس که در سبد تأمین تخصصی موتورازین قرار دارند، به‌خوبی نیازهای عملیاتی پروژه‌های روباز را پاسخ می‌دهند.
سوالات متداول
1.آیا می‌توان از روغن‌های صنعتی معمولی در پروژه‌های بیابانی استفاده کرد؟
خیر، روغن‌های معمولی فاقد افزودنی‌های مقاوم به گرد و خاک و نوسانات حرارتی هستند و به سرعت کیفیت خود را از دست می‌دهند.
2.بهترین زمان برای تعویض روغن در شرایط بیابانی چه زمانی است؟
بسته به شدت آلودگی، هر ۲۵۰ تا ۳۵۰ ساعت کارکرد یا مطابق با توصیه آنالیز روغن باید تعویض شود.
3.آیا افزودنی‌های EP برای مناطق بیابانی ضروری است؟
بله، زیرا سایش و بار نقطه‌ای در تجهیزات معدنی بالا بوده و افزودنی‌های EP مانع تخریب سطوح فلزی می‌شوند.
نتیجه‌گیری :
انتخاب صحیح روانکار برای پروژه‌های روباز معدنی و مناطق بیابانی، یک سرمایه‌گذاری استراتژیک در کاهش استهلاک، افزایش عمر تجهیزات و بهره‌وری عملیاتی است. برندهایی همچون پترونول، فول لایف، نفت بهران، پارس کلاس و ایرانول با ارائه محصولات تخصصی برای اقلیم‌های سخت، گزینه‌های قابل اتکایی برای پیمانکاران پروژه‌های عمرانی و معدنی محسوب می‌شوند. با رعایت نکات عملی در نگهداری، استفاده از روغن‌های مقاوم به گرد و غبار و رطوبت می‌تواند هزینه‌های نگهداری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
در مجموعه موتور آرا رازین، ما با درک دقیق از نیازهای عملیاتی پروژه‌های عمرانی و معدنی در ایران، اقدام به تأمین و مشاوره تخصصی در انتخاب روانکارهای مقاوم به گرد و خاک و رطوبت کرده‌ایم. همکاری با برندهای معتبری همچون پترونول، فول مکس، نفت بهران و پارس کلاس، به ما این امکان را داده تا راهکارهایی مؤثر برای حفظ عملکرد تجهیزات در سخت‌ترین اقلیم‌ها ارائه دهیم. اگر در پی کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش دوام ماشین‌آلات خود هستید، کارشناسان ما آماده‌اند تا مشاوره‌ای فنی، دقیق و متناسب با پروژه‌ی شما ارائه دهند.
بدون نظر