در صنعت پتروشیمی، تجهیزات حیاتی همچون پمپ‌ها، کمپرسورها، توربین‌ها و موتورها به‌طور مداوم در شرایط عملیاتی سخت فعالیت می‌کنند. گرما، فشار بالا، محیط‌های خورنده و آلودگی‌های احتمالی، همگی عواملی هستند که انتخاب روغن روانکار مناسب را به یک موضوع راهبردی تبدیل می‌کند. در این مقاله، به بررسی دقیق معیارهای انتخاب روغن‌های صنعتی برای تجهیزات مختلف پتروشیمی خواهیم پرداخت و نکات تخصصی برای نگهداری و افزایش عمر مفید سیستم‌های دوار را ارائه می‌دهیم.
ویژگی‌های ضروری روانکارهای مورد استفاده در پتروشیمی
روغن مناسب برای تأسیسات پتروشیمی باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد:
- پایداری حرارتی بالا: برای تحمل دمای عملیاتی پمپ‌ها و کمپرسورها در پالایشگاه‌ها.
- مقاومت در برابر اکسیداسیون: به‌ویژه در کمپرسورهای گاز که مستعد تشکیل لاک و رسوبات هستند.
- محافظت ضد زنگ و خوردگی: با توجه به وجود بخارات شیمیایی و رطوبت در محیط کار.
- سازگاری با آب‌بندها و واشرها: برای جلوگیری از نشتی و آسیب به اجزای پلیمری.
- عمر طولانی و قابلیت تعویض دیرهنگام: کاهش هزینه نگهداری و توقفات تولید.
روغن مناسب برای پمپ‌های پتروشیمی
پمپ‌های انتقال سیال در پتروشیمی عمدتاً با دمای بالا و فشار متغیر مواجه‌اند. روغن مناسب برای این تجهیزات باید:
- دارای شاخص گرانروی بالا (VI) باشد تا در برابر نوسان دما عملکرد ثابتی داشته باشد.
- به‌خوبی ذرات آلودگی و آب را جدا کند (دمولسیبیلیتی بالا).
- در برخی کاربردها مانند پمپ‌های گریز از مرکز، روغن‌های توربینی نیز استفاده می‌شوند.
پیشنهاد عملی: روغن‌هایی مانند ایرانول HB یا بهران توربین با گرید ISO VG 32 یا 46 برای پمپ‌های معمولی مناسب‌اند.
روغن مناسب برای کمپرسورها
کمپرسورهای گاز و هوا از حساس‌ترین تجهیزات صنعت پتروشیمی‌اند. ویژگی‌های موردنیاز روغن کمپرسور:
- مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و حرارت (اکسیداتیو).
- تشکیل نشدن لاک و کربن در دماهای بالا.
- سازگاری با گازهای مختلف از جمله متان، اتیلن یا گازهای سنگین.
- روغن‌های پایه سنتتیک PAO یا ester-based برای کمپرسورهای اسکرو و رفت و برگشتی انتخابی حرفه‌ای هستند.
پیشنهاد عملی: روغن‌هایی مانند ایرانول HBS یا محصولات سنتتیک برندهایی چون PetroNol Compressor Oil مناسب این کاربرد هستند.
روغن مناسب برای توربین‌ها و موتورهای دوار
توربین‌های بخار یا گازی نیازمند روانکارهایی با ویژگی‌های زیر هستند:
- پایداری عالی در برابر اکسیداسیون.
- عملکرد طولانی مدت بدون تولید رسوبات.
- حداقل کف‌سازی در سیستم‌های گردشی با سرعت بالا.
پیشنهاد عملی: روغن‌هایی مانند بهران توربین M یا ایرانول HBS-II از گزینه‌های مناسب برای توربین‌های پتروشیمی‌اند.
نکات مهم در نگهداری و پایش روانکارها
نمونه‌برداری منظم روغن: بررسی ویسکوزیته، عدد اسیدی (TAN) و وجود فلزات.
آنالیز FTIR یا RULER: برای تشخیص آغاز اکسیداسیون.
بررسی آلودگی با آب یا گازهای محلول: به‌ویژه در کمپرسورهای فرآیندی.
مزایای استفاده از روغن‌های باکیفیت داخلی
در سال‌های اخیر، برندهای ایرانی مانند ایرانول، بهران، و پترونول توانسته‌اند با رعایت استانداردهای بین‌المللی، روانکارهایی تخصصی برای صنایع پتروشیمی تولید کنند. این روغن‌ها نه‌تنها هزینه پایین‌تری دارند بلکه خدمات فنی محلی نیز برای انتخاب و آنالیز روانکار ارائه می‌دهند.
انتخاب روانکارهای سنتتیک برای شرایط عملیاتی سخت در صنعت پتروشیمی
در فرآیندهای تولیدی پتروشیمی، بسیاری از تجهیزات تحت فشار و دمای متغیر کار می‌کنند، به‌ویژه در واحدهای کراکینگ، تقطیر و جداسازی گازها. در این شرایط، روغن‌هایی با پایه سنتتیک که دارای شاخص گرانروی بالا و خواص آنتی‌اکسیدانی قوی هستند، بهترین انتخاب محسوب می‌شوند. این روانکارها علاوه بر محافظت طولانی‌مدت از یاتاقان‌ها و آب‌بندها، عملکردی پایدار حتی در مواجهه با آلودگی‌های گازی یا ورود سیالات فرآیندی از خود نشان می‌دهند. انتخاب دقیق چنین روغن‌هایی نیازمند همکاری با تأمین‌کننده‌ای است که علاوه بر محصول، خدمات پایش وضعیت روغن و آموزش تیم نگهداری را نیز ارائه دهد.
سوالات متداول
1.چرا انتخاب روغن اشتباه در پتروشیمی خطرناک است؟
زیرا باعث افزایش سایش، آسیب به تجهیزات، توقف تولید و حتی انفجار در کمپرسورهای گازی می‌شود.
2.آیا روغن‌های ایرانی با نمونه‌های اروپایی قابل مقایسه‌اند؟
بله. در بسیاری از تست‌ها مانند ASTM D943 یا DIN 51515، روغن‌های داخلی عملکرد بسیار قابل قبولی داشته‌اند.
3.چه زمانی باید روغن توربین در پتروشیمی تعویض شود؟
زمانی که مقدار اسید (TAN) افزایش یابد یا تست RPVOT افت کند.
نتیجه‌گیری
انتخاب روغن مناسب برای تجهیزات حیاتی پتروشیمی، نه‌تنها عملکرد سیستم‌ها را پایدار می‌سازد، بلکه از هزینه‌های هنگفت تعمیرات و توقفات جلوگیری می‌کند. اگر به‌دنبال مشاوره حرفه‌ای برای انتخاب یا آنالیز روانکارها در صنایع نفت و گاز هستید، متخصصان موتور آرا رازین در کنار شما هستند. برای دریافت راهکارهای فنی و تأمین روغن‌های توربینی، کمپرسوری و صنعتی معتبر، همین حالا با ما تماس بگیرید.
بدون نظر