متروی تهران: برنامه روانکاری در ترافیک پرتکرار برای گیربکس، یاتاقان‌ها، کمپرسور و HVAC

برنامه روانکاری متروی تهران در ترافیک پرتکرار

در متروی تهران، چرخه‌های توقف/حرکت پرتکرار، شتاب‌گیری‌های کوتاه و ترمزهای پی‌درپی، تنش حرارتی و برشی بالایی بر فیلم روغن وارد می‌کند. این الگو، در کنار آلودگی ذرات معلق (PM) و توده‌های گردوغبار شهری، خطر رقیق‌شدن فیلم روانکار، میکرو-پیتینگ دنده‌ها و افزایش اکسیداسیون را تشدید می‌کند. این راهنما، چارچوب یک «برنامه روانکاری پیشگیرانه/پیش‌بینانه» را برای تجهیزات کلیدی ارائه می‌دهد تا با حداقل توقف ناوگان و کمترین هزینه چرخه عمر، حداکثر اطمینان عملیاتی به دست آید.

برای خرید اقتصادی و هماهنگ‌سازی موجودی با برنامه سرویس، پیشنهاد می‌شود از راهکارهای «تأمین عمده» و «عمده‌فروشی روغن» استفاده کنید. موتورازین به‌عنوان مرجع تخصصی پخش، با گستره خدمات سراسری، پاسخگوی ناوگان شهری است.

چرا متروی تهران به برنامه روانکاری ویژه نیاز دارد؟

چرخه‌های کوتاه، زمان‌های خواب اندک بین سرویس‌ها و اختلاف دمای شدید تابستان/زمستان تهران، سه عامل اصلی چالش روانکاری‌اند. در تونل‌ها، رطوبت نسبی و دمای محلی می‌تواند به‌سرعت پایداری افزودنی‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. در سطح شهر نیز معضل وارونگی دما و ذرات جاده‌ای، ریسک آلایش روغن (گردوغبار سیلیسی، دوده ترمز، نمک‌های زمستانی) را افزایش می‌دهد. نتیجه، افت ویسکوزیته عملیاتی در برش‌های بالا، افزایش TAN و تولید لاک/ورنی در مدارهاست.

پیامدهای مستقیم عبارت‌اند از: کاهش راندمان گیربکس نهایی، افزایش نویز و دما در یاتاقان‌ها، افت کیفیت هوای فشرده ترمز به‌علت تشکیل اسیدها در روغن کمپرسور، و کاهش عمر یاتاقان‌های فن‌های HVAC. راهکار، طراحی یک برنامه روانکاری ترکیبی است که «پیشگیرانه» (فواصل پایه مشخص) را با «پیش‌بینانه» (تمدید/کاهش بر اساس نتایج آنالیز روغن و ارتعاش) هم‌گرا کند.

• چالش اصلی: فیلم روغن نازک در سرعت‌های پایین + بارهای ضربه‌ای در شروع حرکت.
• نیاز: ویسکوزیته صحیح در دمای عملیاتی، پایداری برشی بالا، و پاکیزگی کنترل‌شده مطابق ISO 4406.
• هدف: کاهش خرابی زودرس، بهینه‌سازی مصرف روانکار و هم‌زمان‌سازی «پخش عمده روغن» با برنامه سرویس.

چارچوب برنامه روانکاری پیشگیرانه/پیش‌بینانه

هسته برنامه موفق در مترو بر سه ستون استوار است: انتخاب روانکار مناسب، کنترل آلودگی، و پایش وضعیت. انتخاب محصول باید بر مبنای ویسکوزیته عملیاتی (ISO VG/SAE)، سطح کارایی (DIN/ISO/AGMA)، سازگاری با آب‌بندی‌ها و دمای محیطی باشد. کنترل آلودگی با فیلترهای دقیق، درزبندهای سالم و تنفس‌گیرهای رطوبت‌گیر انجام می‌شود. پایش وضعیت نیز با نمونه‌گیری استاندارد و تحلیل روندی شاخص‌ها (ویسکوزیته، TAN, TBN، ذرات، فلزات سایش، آلودگی آب) تصمیم فواصل سرویس را به‌روز می‌کند.

گام‌های پیشنهادی:

1. تعریف ماتریس دارایی-روانکار: هر تجهیز، گرید، استاندارد، ظرفیت و حجم شارژ.
2. فواصل پایه (Preventive) + قواعد تعدیل مبتنی بر تحلیل (Predictive).
3. جانمایی نقاط نمونه‌گیری و نصب پورت‌های بدون آلودگی.
4. یکپارچگی تدارکات با «فروش عمده» برای حذف کمبود موجودی.

برای انتخاب دقیق گریدها در موتورهای کمکی یا دیزلی یارد، راهنمای روغن موتور و برای کل روانکارها صفحه روغن صنعتی را ببینید.

گیربکس نهایی و درایو تراکشن: گریدها، فواصل و استانداردها

گیربکس نهایی تحت بارهای ضربه‌ای و دماهای متغیر است. توصیه عمومی برای متروی تهران:

• گرید: روغن دنده سنتتیک پایه PAO با افزودنی EP، ISO VG 220 یا 320 (وابسته به دمای کاری و نسبت بار)، معادل SAE 75W-90 یا 80W-140 برای شرایط سنگین.
• استانداردها: DIN 51517-3 (CLP), ISO 12925-1 (CKD/CKE)، AGMA 9005-F16، آزمون FZG ≥ مرحله 12، مقاومت میکروپیتینگ مطابق ISO/TR 15144.
• فواصل پایه: تعویض هر 18–24 ماه یا 12,000–16,000 ساعت؛ در تهران به‌علت گردوغبار و توقف/حرکت پرتکرار: 12–18 ماه، با امکان تمدید بر مبنای نتایج آنالیز.
• پایش: آنالیز فصلی (هر 1000 ساعت یا فصلی)، هدف پاکیزگی ISO 4406 کد 17/15/12، آهن روندی، لاک (MPC) < 20، آب < 200 ppm.

نکته کاربردی: دمای پوسته گیربکس را پایش کنید؛ افزایش 10 درجه نسبت به خط مبنا، همراه با رشد آهن و ویسکوزیته خارج از 10% محدوده، آلارم اقدام اصلاحی است. برای ناوگان بزرگ، «فروش عمده روغن» با یک فرمولاسیون یکسان، مدیریت موجودی و هزینه را ساده می‌کند.

درایوها و کوپلینگ‌ها

• کوپلینگ‌های الاستومری/دنده‌ای: گریس NLGI 1/2 با پایه روغن ISO VG 68–150 و EP، بازبینی هر 6 ماه و شارژ سالانه.
• چرخ‌دنده‌های کمکی باز: گریس چسبنده با جامدات نرم (مثلاً گرافیت)، با برنامه تمیزکاری دوره‌ای برای جلوگیری از جذب گردوغبار.

یاتاقان‌ها و موتورهای کششی: گریس و روغن مناسب

بیشتر یاتاقان‌های موتور کششی و فن‌ها گریس‌کاری می‌شوند. برای چرخه‌های توقف/حرکت:

• گریس پیشنهادی: NLGI 2، صابون پلی‌اوره یا لیتیوم کمپلکس، پایه روغن ISO VG 100–150، با افزودنی ضدسایش و ضدزنگ، سازگار با سرعت‌های بالا (ASTM D3336) و مقاومت خوردگی (EMCOR).
• فواصل پایه: تزریق مجدد هر 4,000–6,000 ساعت یا هر 12 ماه؛ در شرایط تهران 3,000–4,000 ساعت، با پایش دما/ارتعاش. مقدار شارژ را طبق دستور سازنده رعایت کنید تا از سرریز و افزایش دما جلوگیری شود.
• یاتاقان اکسل‌باکس (sealed): عمدتاً «طول‌عمر»؛ تنها پایش دما، لرزش و صدا، و تعویض بر اساس وضعیت.

پایش وضعیت:

• ارتعاش‌سنجی و آلتراسوند: افزایش پهنای باند فرکانس بالا و رزونانس قفسه، نشانه کمبود گریس یا آلودگی است.
• ترموگرافی: دمای یاتاقان‌ها را در بار مشابه مقایسه کنید؛ اختلاف بیش از 15°C نشانه اقدام اصلاحی.

برای تامین پیوسته گریس/روغن مطابق برنامه، از «پخش عمده روغن» با سری ساخت یکسان استفاده کنید تا اختلاط ناخواسته کاهش یابد.

کمپرسور ترمز هوا و سیستم HVAC

کمپرسور ترمز هوا

• گرید: روغن کمپرسور سنتتیک/هیدروکراک با خاکستر کم، ISO VG 68 (رایج) یا 100 بسته به دما و طراحی؛ طبقه‌بندی ISO 6743-3 (DAH/DAJ) و DIN 51506 (VDL).
• فواصل پایه: 4,000–8,000 ساعت برای اسکرو؛ 2,000–3,000 ساعت برای پیستونی؛ در تهران 20–30% کاهش، مگر آنالیز روغن تمدید را تایید کند.
• پایش: TAN، لاک (MPC)، محتوای آب، ذرات؛ کیفیت هوای خروجی طبق ISO 8573-1 (حد مجاز آب/روغن آئروسل) برای عملکرد مطمئن ترمز.

سیستم HVAC

• کمپرسور مبرد: روغن POE/PAO با ویسکوزیته ISO VG 32/46 برای R134a/R1234yf (طبق OEM). آنالیز سالانه اسیدیتۀ روغن، فلزات و رطوبت.
• فن‌ها و بلبرینگ‌ها: گریس NLGI 2 با پایه ISO VG 68–100؛ سرویس سالانه، در محیط گردوغبار 6–9 ماه.
• فیلترهای هوا: تعویض/نظافت طبق افت فشار، جهت کاهش بار ذره‌ای روی یاتاقان‌ها و کویل‌ها.

هماهنگی تامین قطعات مصرفی با «فروش عمده روغن» HVAC از هدررفت زمان سرویس جلوگیری می‌کند و در هزینه‌های ناوگان اثر محسوس دارد.

کنترل آلودگی، فیلتراسیون و نمونه‌گیری دوره‌ای

آلایش ذره‌ای و رطوبت، دشمن عمر روانکار و تجهیزات‌اند. دستورالعمل پیشنهادی:

• تنفس‌گیر رطوبت‌گیر روی گیربکس‌ها و مخازن هیدرولیک نصب کنید؛ سیلیکاژل را با تغییر رنگ تعویض کنید.
• فیلتراسیون آفلاین (kidney loop) با فیلتر مطلق 3–6 میکرون (β≥2000) و ماژول جاذب آب؛ هدف پاکیزگی 17/15/12 برای گیربکس و 19/17/14 برای کمپرسور.
• اتصالات نمونه‌گیری سریع با شیر دوبل و پورت پایین‌دست فیلتر، «اولین جریان» را دور بریزید تا نمونه نماینده باشد.
• غربالگری دوره‌ای: هر 3 ماه برای گیربکس و کمپرسور، هر 6 ماه برای HVAC؛ در رخدادهای غیرعادی (بارندگی شدید، شست‌وشوی ناوگان، اورهال)، نمونه فوری بگیرید.
• شاخص‌های تصمیم‌گیری: تغییر ویسکوزیته ±10%، افزایش TAN > 0.5 mgKOH/g، آهن روندی جهشی، سیلیکون بالا (ورود گردوغبار)، آب > 200–300 ppm.

ثبت و رهگیری دیجیتال کارتریج‌های فیلتر و نتایج آنالیز، امکان بهینه‌سازی «تأمین عمده» و کاهش خواب تجهیز را فراهم می‌سازد. برای سبد کامل محصولات و سازگاری با خطوط تولید داخلی و خارجی به صفحه روغن صنعتی مراجعه کنید.

برنامه پیشنهادی به‌صورت جدول و تفسیر

هدف جدول زیر، جمع‌بندی فنی قابل‌اجرا برای تیم‌های نگهداشت است: انتخاب گرید، معیارهای کنترلی و فواصل سرویس. ستون «تعدیل در تهران» نشان می‌دهد چگونه شرایط گردوغبار، وارونگی دما و توقف/حرکت پرتکرار، فواصل پایه را اصلاح می‌کند. شاخص‌های پایش وضعیت (KPI) برای تصمیم‌گیری تمدید/کاهش فواصل آورده شده‌اند. این اعداد، مبنای اولیه‌اند و باید با توصیه سازنده تجهیز و تاریخچه ناوگان تطبیق داده شوند.

با اجرای این برنامه و هم‌ترازی تامین، ناوگان از مزایای اقتصادی «فروش عمده روغن» بهره‌مند می‌شود و ریسک خرابی ناگهانی کاهش می‌یابد. برای مناطق عملیاتی متعدد، جزئیات گستره خدمات روغن موتور و صنعتی موتورازین را بررسی کنید.

پرسش‌های متداول

1.آیا می‌توان فواصل تعویض روغن گیربکس مترو را صرفاً بر اساس کیلومتر طی‌شده تعیین کرد؟

بهتر است خیر. در مترو، الگوی توقف/حرکت، شیب مسیر، دمای تونل و گردوغبار، تاثیر بیشتری از کیلومتر دارند. مدل ترکیبی پیشنهاد می‌شود: فواصل پایه زمانی/ساعتی (مثلاً 12–18 ماه) به‌همراه پایش وضعیت (آنالیز روغن فصلی، دمای پوسته، آهن روندی). اگر شاخص‌ها پایدار باشند، می‌توان فواصل را تمدید کرد؛ در صورت رشد TAN یا ذرات، تعویض را جلو بیندازید.

2.برای یاتاقان موتور کششی، پلی‌اوره بهتر است یا لیتیوم کمپلکس؟

هر دو فناوری با کارایی بالا در دسترس‌اند. پلی‌اوره معمولاً اکسیداسیون بهتری دارد و برای طول‌عمر بیشتر در دماهای بالا مناسب است؛ لیتیوم کمپلکس از نظر پایداری مکانیکی و مقاومت آب نیز عالی است. انتخاب باید بر اساس سرعت (n.dm)، دمای کاری و توصیه OEM باشد. مهم‌تر از نوع غلیظ‌کننده، کیفیت پایه‌روغن (ISO VG 100–150) و پاکیزگی حین تزریق است.

3.چه کد پاکیزگی ISO 4406 برای گیربکس‌های تراکشن هدف‌گذاری شود؟

برای عمر بالای یاتاقان‌ها و چرخ‌دنده‌ها، رسیدن به حدود 17/15/12 مناسب است. اگر بارهای ضربه‌ای و شوک زیاد است یا دمای کاری بالاتر می‌رود، تلاش برای 16/14/11 ارزشمند است. دستیابی به این سطوح با فیلتر مطلق 3–6 میکرون، تنفس‌گیر رطوبت‌گیر و روش نمونه‌گیری پاک (بدون ورود هوا) ممکن می‌شود.

4.روغن کمپرسور ترمز هوا را بر چه اساسی از 68 به 100 تغییر دهیم؟

اگر دمای روغن در کارکرد نرمال بالاتر از بازه طراحی OEM است، فشار خروجی افزایش غیرعادی دارد، یا تحلیل نشان می‌دهد رقیق‌شدن فیلم رخ می‌دهد، رفتن به ISO VG 100 مفید است. در زمستان‌های سرد با استارت‌های مکرر، 68 چابکی بهتری دارد. تصمیم نهایی باید با دیتای دما/فشار و توصیه سازنده هم‌راستا باشد.

5.چگونه برنامه تامین را با «فروش عمده روغن» هم‌راستا کنیم؟

ابتدا ماتریس مصرف ماهانه/فصلی هر تجهیز را از روی فواصل پایه و نرخ تمدید مبتنی بر آنالیز استخراج کنید. سپس سبد محصولات را به حداقل گریدهای مشترک کاهش دهید تا گردش موجودی بالا رود. قرارداد «تأمین عمده» با زمان تحویل ثابت و سری ساخت یکسان، ریسک اختلاط را کم و قیمت تمام‌شده را بهینه می‌کند.

انتخاب روغن و گریس برای گیربکس، یاتاقان و کمپرسور در شرایط پرترافیک و گردوغبار شهری

برنامه روانکاری متروی تهران باید بازتاب واقعیت عملیاتی شهر باشد: توقف/حرکت پرتکرار، گردوغبار بالا و نوسان دما. ترکیب هوشمند «فواصل پایه» با «پایش وضعیت» بهترین محافظ فیلم روغن است. برای گیربکس نهایی، روغن‌های دنده سنتتیک با ویسکوزیته عملیاتی پایدار (ISO VG 220/320) و استانداردهای روز صنعتی (DIN 51517-3، ISO 12925-1، AGMA 9005) توصیه می‌شوند. در یاتاقان‌ها، گریس پلی‌اوره/لیتیوم کمپلکس NLGI 2 با پایه ISO VG 100–150، پاسخ مناسبی به تنش‌های شروع حرکت می‌دهد.

کمپرسور ترمز هوا با روغن ISO VG 68/100 مطابق DIN 51506 و HVAC با POE/PAO مناسب مبرد، در سایه فیلتراسیون دقیق و نمونه‌گیری منظم، عمر و اطمینان سیستم را افزایش می‌دهند.

در سطح راهبری، «کنترل آلودگی» یعنی نصب تنفس‌گیرهای رطوبت‌گیر، فیلتراسیون آفلاین 3–6 میکرون و دستیابی به کد پاکیزگی هدف، به‌اندازه انتخاب گرید اهمیت دارد. تصمیم‌های «پیش‌بینانه» بر پایه تحلیل روندی ویسکوزیته، TAN، آهن و MPC گرفته می‌شود؛ وقتی شاخص‌ها سبز باشند، فواصل سرویس تمدید می‌شود؛ وقتی زرد شوند، اقدام اصلاحی هدفمند انجام می‌گیرد. هم‌زمان‌سازی تدارکات با «پخش عمده روغن» و «فروش عمده» در موتورازین، با کاهش تنوع غیرضروری اقلام و تضمین دسترسی، هزینه کل مالکیت را پایین می‌آورد. برای انتخاب دقیق‌تر، صفحه روغن صنعتی و معرفی گستره خدمات را ببینید.

این رویکرد با اصول EEAT و Helpful Content 2025–2026 هم‌راستاست: داده‌محور، شفاف و متکی بر استانداردهای معتبر. پیشنهاد می‌شود داشبوردی ساده برای هر رام قطار تعریف کنید که دمای گیربکس، ارتعاش یاتاقان‌ها، وضعیت فیلترها و نتایج آنالیز روغن را در یک نگاه نشان دهد. بدین‌ترتیب، تداوم عملکرد مترو با کمترین توقف و بهترین بهره‌وری محقق می‌شود و سرمایه‌گذاری روی «تأمین عمده» روانکار، بازگشت قطعی خواهد داشت. برای مشاوره تخصصی و استعلام «عمده‌فروشی روغن»، تیم موتورازین آماده همراهی است.

• کلیدواژه: برنامه روانکاری متروی تهران در ترافیک پرتکرار.
• گیربکس: ISO VG 220/320 سنتتیک، تعویض 12–18 ماه با پایش.
• یاتاقان‌ها: گریس NLGI 2 پایه ISO VG 100–150، بازسرویس 3,000–4,000 ساعت.
• کمپرسور ترمز: ISO VG 68/100 طبق DIN 51506؛ HVAC: POE/PAO 32/46.
• کنترل آلودگی: هدف ISO 4406، فیلتر مطلق 3–6 میکرون، نمونه‌گیری فصلی.