در صنایع نساجی و چاپ، عملکرد دقیق و بدون وقفه ماشین‌آلات مستقیماً به کیفیت و نحوه مصرف روانکارها وابسته است. انتخاب اشتباه یا استفاده نادرست از روانکار صنعتی نه‌تنها باعث کاهش راندمان، بلکه منجر به توقفات پرهزینه، افزایش استهلاک و کاهش عمر تجهیزات می‌شود. این مقاله، با نگاهی تجربی و تخصصی، به بررسی ۵ اشتباه پرتکرار در مصرف روانکار در خطوط تولید نساجی و چاپ می‌پردازد و راه‌حل‌هایی عملی برای جلوگیری از آن‌ها ارائه می‌دهد؛ مخصوصاً برای واحدهای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM) که مسئول تضمین کارکرد روان تجهیزات هستند.
اشتباه اول: استفاده از روانکار نامناسب با ساختار الیاف و پارچه
در بسیاری از خطوط نساجی، بدون توجه به ترکیب الیاف و نوع عملیات مکانیکی، از روانکارهای عمومی یا غیرتخصصی استفاده می‌شود. این امر به آلودگی الیاف، تغییر رنگ پارچه و کاهش کیفیت نهایی منجر می‌شود.
راه‌حل پیشنهادی:
- استفاده از روانکارهای نساجی با فرمولاسیون بی‌بو و فاقد لکه مانند روانکارهای برند فول مکس یا نفت بهران.
- انتخاب روانکارهایی که در برابر دما و فشار بالا در عملیات بافت و رنگ‌رزی مقاوم باشند.
اشتباه دوم: روانکاری بیش از حد یا کمتر از حد مجاز
روانکاری بیش‌از‌حد می‌تواند باعث جمع شدن روانکار در قطعات و آسیب به بافت‌های حساس شود؛ درحالی‌که روانکاری ناکافی اصطکاک و دمای قطعات را افزایش داده و استهلاک را تسریع می‌کند.
راه‌حل پیشنهادی:
- تنظیم دقیق زمان‌بندی PM با کمک چک‌لیست نگهداری و اطلاعات فنی تولیدکننده ماشین‌آلات.
- استفاده از روانکارهای با پایداری دمایی بالا مانند محصولات پترونول و بهران رانا که مصرف بهینه‌تری دارند.
اشتباه سوم: نادیده گرفتن ناسازگاری بین روانکارهای مختلف
در خطوط چندبخشی نساجی و چاپ، گاهی از روانکارهای مختلف در نقاط مختلف استفاده می‌شود که ممکن است با یکدیگر ناسازگار باشند. ترکیب ناخواسته روانکارها می‌تواند منجر به واکنش شیمیایی، لجن‌زایی و انسداد خطوط شود.
راه‌حل پیشنهادی:
- استفاده از محصولات یکپارچه از یک برند معتبر مانند فلو مکس یا فول پرایم برای تمام بخش‌ها.
- ثبت دقیق نوع روانکار مصرفی در سیستم نگهداری و آموزش تکنسین‌ها برای جلوگیری از ترکیب تصادفی روانکارها.
اشتباه چهارم: نگهداری نادرست روانکار در محیط‌های آلوده
انباشت بشکه‌های روانکار در فضاهای مرطوب، گردوغبار زیاد یا مجاورت با مواد شیمیایی می‌تواند به آلودگی روانکار، کاهش ویسکوزیته و عملکرد ضعیف آن منجر شود.
راه‌حل پیشنهادی:
- تجهیز انبار نگهداری روانکار به تهویه مناسب، قفسه‌های فلزی و کاور ضد UV.
- استفاده از روانکارهای مقاوم به آلودگی محیطی مانند محصولات نفت پارس یا سوپرپیشرو.
اشتباه پنجم: تعویض دیرهنگام یا بدون تحلیل روغن
یکی از مشکلات رایج در نگهداری روانکارها، تعویض صرفاً بر اساس زمان و نه بر اساس شرایط واقعی روغن است. این کار یا منجر به تعویض زودهنگام و هدررفت هزینه می‌شود یا تعویض دیرهنگام که باعث فرسایش شدید قطعات می‌گردد.
راه‌حل پیشنهادی:
- پیاده‌سازی سیستم تحلیل روغن با استفاده از سنجش ویسکوزیته، TBN و میزان آلودگی.
- همکاری با تأمین‌کنندگانی مانند نفت ایرانول یا ریسینگ که خدمات تحلیل روانکار را نیز ارائه می‌دهند.
جدول مقایسه برندهای پرکاربرد در روانکاری خطوط نساجی و چاپ
جدول فوق با هدف مقایسه سریع برندهای پرکاربرد روانکار در صنعت نساجی و چاپ طراحی شده است. این جدول به واحدهای نگهداری کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن نوع روانکار، ویژگی کلیدی آن و کاربرد تخصصی‌اش، انتخابی دقیق و کاربردی داشته باشند. استفاده از چنین مقایسه‌هایی باعث افزایش دقت در برنامه‌ریزی نگهداری و کاهش خطاهای مصرف می‌شود.
| برند روانکار | نوع روانکار | ویژگی کلیدی | کاربرد تخصصی در صنعت نساجی و چاپ |
|---|---|---|---|
| فلو مکس | بی‌بو، بدون لکه | سازگار با الیاف حساس، بدون ایجاد رنگ و آلودگی | روانکاری ماشین‌آلات بافت، چاپ و رنگ‌رزی |
| نفت بهران | روانکار مقاوم به دما و فشار | پایداری حرارتی، کاهش مصرف و استهلاک | بخش‌های با دمای بالا مانند خشک‌کن و عملیات حرارتی |
| پترونول | روانکار با پایداری دمایی | عملکرد بهینه در بازه‌های روانکاری طولانی‌تر | دستگاه‌های با بار کاری سنگین و دائم‌کار |
| فول پرایم | روانکار چندمنظوره صنعتی | فرمولاسیون هماهنگ در تمام بخش‌ها | خطوط چندبخشی نیازمند روانکارهای یکپارچه |
| نفت پارس | مقاوم به آلودگی محیطی | عملکرد پایدار در محیط‌های صنعتی آلوده | انبارها یا کارگاه‌های پرگردوغبار یا مرطوب |
| ایرانول | همراه با خدمات آنالیز روغن | امکان تحلیل روغن، کاهش هزینه‌های نگهداری | سیستم‌های نیازمند برنامه‌ریزی پیشگیرانه دقیق |
| سوپرپیشرو | مقاوم به شرایط سخت محیطی | مقاومت در برابر رطوبت، UV و گردوغبار | نگهداری در شرایط محیطی نامناسب یا فضای باز |
| فول مکس | بی‌بو، بی‌رنگ | فرمول خاص برای محیط‌های حساس و بهداشتی | چاپ پارچه کودک، لباس زیر، محیط‌های بسته یا گرم |
سوالات متداول
1.آیا می‌توان از یک نوع روانکار برای تمام بخش‌های خط تولید نساجی استفاده کرد؟
خیر، به دلیل تفاوت در نوع قطعات، دما، فشار و حرکت مکانیکی، لازم است از روانکارهای تخصصی برای هر بخش استفاده شود.
2.چطور می‌توان ناسازگاری روانکارها را تشخیص داد؟
با بررسی برگه ایمنی (MSDS) و دریافت مشاوره از تأمین‌کننده تخصصی مانند موتورازین می‌توان از این مورد پیشگیری کرد.
3.بهترین روش نگهداری روانکار در کارگاه‌های چاپ چیست؟
استفاده از قفسه‌های فلزی، محیط خشک، برچسب‌گذاری دقیق و کنترل تاریخ انقضا بهترین شیوه‌های نگهداری هستند.
4.آیا امکان تحلیل روانکار در محل وجود دارد؟
بله، برخی برندها مانند ایرانول و نفت پارس خدمات آنالیز در محل یا ارسال نمونه را ارائه می‌دهند.
5.روانکار بدون بو برای چه فرآیندهایی مناسب است؟
برای ماشین‌آلات با حرارت بالا یا محیط‌های بسته که بوی روانکار آزاردهنده است، مانند چاپ پارچه‌های کودک یا لباس زیر.
نتیجه‌گیری
مصرف صحیح روانکار صنعتی در صنایع نساجی و چاپ، به‌ویژه در فرآیندهای با حساسیت بالا، نیازمند دانش فنی، برنامه‌ریزی پیشگیرانه و انتخاب محصولات استاندارد است. پرهیز از اشتباهاتی مانند استفاده از روانکار نامناسب، روانکاری بیش‌از‌حد، ترکیب ناسازگار روانکارها، نگهداری غیراصولی و تعویض بدون تحلیل، می‌تواند نقش مؤثری در افزایش بهره‌وری، کاهش استهلاک و تضمین کیفیت محصول نهایی داشته باشد. استفاده از برندهای تخصصی و معتبر و مشاوره با تأمین‌کنندگان فنی مانند موتور آرا رازین می‌تواند این مسیر را برای مدیران نگهداری و تولید هموارتر کند.
موتور آرا رازین با تکیه بر دانش فنی و تجربه تخصصی در تأمین و مشاوره روانکارهای صنعتی، به عنوان همراه فنی صنایع نساجی و چاپ، راهکارهایی مبتنی بر تحلیل شرایط واقعی ارائه می‌دهد. همکاری با برندهای معتبری همچون پترونول، فلو مکس، نفت بهران و ایرانول، این مجموعه را به انتخابی مطمئن برای واحدهای نگهداری حرفه‌ای تبدیل کرده است.
بدون نظر